Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Plastische opvoeding - Professionele bachelor

 

De opleiding biedt je de kennis, vaardigheden en attitudes om een onderwijsprofessional te worden die kan lesgeven in het secundair onderwijs. In het onderwijsvak Plastische opvoeding word je een expert in creatieve technieken.

Een educatieve bachelor Secundair onderwijs leidt je op tot een onderwijsprofessional met een brede theoretische kennis en de vaardigheden en attitudes die nodig zijn om om les te geven aan jongeren tussen twaalf en achttien jaar. Je kiest twee onderwijsvakken uit de opties die de hogeschool aanbiedt. Tijdens de pedagogische en didactische lessen leer je hoe je op een boeiende en effectieve manier lesgeeft en een krachtige leeromgeving creëert. 
Als je het onderwijsvak Plastische opvoeding kiest, vind je op je lesprogramma vakken als waarnemen, vormgeving, creatieve technieken en kunstgeschiedenis. Je leert beelden analyseren in een voor de jongeren begrijpbare taal. Binnen vormstudie leer je een tekening opbouwen, krijg je inzicht in perspectief, in organisch vormgeven en integreer je licht en schaduw. Tijdens het waarnemen komen verschillende thema's uit de omgeving aan bod en vertaal je die met eigen interpretaties in tekeningen. Lijn, vorm, compositie, kleur, licht en ruimte lopen als een rode draad doorheen de opleiding en nemen toe in moeilijkheidsgraad. Je leert kunstgeschiedenis en bestudeert en bezoeken en aan tentoonstellingen en musea brengen je in contact met de huidige culturele en artistieke wereld.
Je krijgt dus een brede theoretische basis, die wordt aangevuld met praktijkoefeningen, projecten en stages. Onder begeleiding van een stagebegeleider vanuit de hogeschool en een leerkracht van je stageschool zet je al snel de eerste stappen naar lesgeven. Zo start je met een observatiestage, maar ga je al snel over naar participerend lesgeven om uiteindelijk bijna helemaal zelfstandig voor de klas te staan. Dat gaat stap voor stap, en je doet altijd een eerste lesgeefervaring op in de veilige omgeving van de hogeschool en bij je klasgenoten.
Wil je ook in het buitenland ervaring opdoen? Dan is er een groot aanbod aan internationale stageplekken.
Doorheen de opleiding staat je totale ontwikkeling als leerkracht secundair onderwijs centraal, met een sterke focus op de maatschappelijke betrokkenheid, een zorgverbredende instelling, communicatieve vaardigheden, werken in teamverband en zelfreflectie. Je leert omgaan met meertaligheid, de grootstedelijke context en diversiteit in de klas.
Als leraar breng je niet alleen kennis of vaardigheden over, je bent ook leerlingbegeleider. Daarom is een alerte houding nodig, zodat je kan bijsturen of ingrijpen als het nodig is. Je zal je daarom dus moeten kunnen inleven in de leefwereld van jongeren.

Is deze opleiding iets voor jou?
Je hebt een grote interesse in de kunstwereld en bent graag beeldend bezig. Je bent gedreven, kritisch en leergierig. Een specifieke vooropleiding is niet nodig als je voor dit onderwijsvak kiest. Zowel de theoretische vakken als de praktijk starten van nul. Natuurlijk ligt het tempo hoger dan in het secundair onderwijs. Heb je al wat kennis of ervaring? Dan heb je zeker op technisch vlak een streepje voor.


Aanvullende info:

Odisee - Campus Dilbeek

Karel de Grote Hogeschool - Campus Zuid

Hogeschool UCLL - Campus Hertogstraat

Hogeschool PXL - Campus Vildersstraat

Hogeschool UCLL - Campus Diepenbeek

Hogeschool VIVES - Campus Brugge Xaverianenstraat

Arteveldehogeschool - Campus Kattenberg

HOGENT - Campus Ledeganck


Studiepunten

180

Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Plastische opvoeding - Professionele bachelor

Foto OK
Klik op de foto om te vergroten

Algemene info

De opleiding biedt je de kennis, vaardigheden en attitudes om een onderwijsprofessional te worden die kan lesgeven in het secundair onderwijs. In het onderwijsvak Plastische opvoeding word je een expert in creatieve technieken.

Een educatieve bachelor Secundair onderwijs leidt je op tot een onderwijsprofessional met een brede theoretische kennis en de vaardigheden en attitudes die nodig zijn om om les te geven aan jongeren tussen twaalf en achttien jaar. Je kiest twee onderwijsvakken uit de opties die de hogeschool aanbiedt. Tijdens de pedagogische en didactische lessen leer je hoe je op een boeiende en effectieve manier lesgeeft en een krachtige leeromgeving creëert. 
Als je het onderwijsvak Plastische opvoeding kiest, vind je op je lesprogramma vakken als waarnemen, vormgeving, creatieve technieken en kunstgeschiedenis. Je leert beelden analyseren in een voor de jongeren begrijpbare taal. Binnen vormstudie leer je een tekening opbouwen, krijg je inzicht in perspectief, in organisch vormgeven en integreer je licht en schaduw. Tijdens het waarnemen komen verschillende thema's uit de omgeving aan bod en vertaal je die met eigen interpretaties in tekeningen. Lijn, vorm, compositie, kleur, licht en ruimte lopen als een rode draad doorheen de opleiding en nemen toe in moeilijkheidsgraad. Je leert kunstgeschiedenis en bestudeert en bezoeken en aan tentoonstellingen en musea brengen je in contact met de huidige culturele en artistieke wereld.
Je krijgt dus een brede theoretische basis, die wordt aangevuld met praktijkoefeningen, projecten en stages. Onder begeleiding van een stagebegeleider vanuit de hogeschool en een leerkracht van je stageschool zet je al snel de eerste stappen naar lesgeven. Zo start je met een observatiestage, maar ga je al snel over naar participerend lesgeven om uiteindelijk bijna helemaal zelfstandig voor de klas te staan. Dat gaat stap voor stap, en je doet altijd een eerste lesgeefervaring op in de veilige omgeving van de hogeschool en bij je klasgenoten.
Wil je ook in het buitenland ervaring opdoen? Dan is er een groot aanbod aan internationale stageplekken.
Doorheen de opleiding staat je totale ontwikkeling als leerkracht secundair onderwijs centraal, met een sterke focus op de maatschappelijke betrokkenheid, een zorgverbredende instelling, communicatieve vaardigheden, werken in teamverband en zelfreflectie. Je leert omgaan met meertaligheid, de grootstedelijke context en diversiteit in de klas.
Als leraar breng je niet alleen kennis of vaardigheden over, je bent ook leerlingbegeleider. Daarom is een alerte houding nodig, zodat je kan bijsturen of ingrijpen als het nodig is. Je zal je daarom dus moeten kunnen inleven in de leefwereld van jongeren.

Is deze opleiding iets voor jou?
Je hebt een grote interesse in de kunstwereld en bent graag beeldend bezig. Je bent gedreven, kritisch en leergierig. Een specifieke vooropleiding is niet nodig als je voor dit onderwijsvak kiest. Zowel de theoretische vakken als de praktijk starten van nul. Natuurlijk ligt het tempo hoger dan in het secundair onderwijs. Heb je al wat kennis of ervaring? Dan heb je zeker op technisch vlak een streepje voor.


Studiepunten

180


Instellingen:

Odisee - Campus Dilbeek

Karel de Grote Hogeschool - Campus Zuid

Hogeschool UCLL - Campus Hertogstraat

Hogeschool PXL - Campus Vildersstraat

Hogeschool UCLL - Campus Diepenbeek

Hogeschool VIVES - Campus Brugge Xaverianenstraat

Arteveldehogeschool - Campus Kattenberg

HOGENT - Campus Ledeganck


Bijzondere toelatingsvoorwaarden

Er is een verplichte en bindende starttoets voor de lerarenopleidingen. Deze toets wil je een idee geven over je vaardigheden Nederlands, omdat die in de lerarenopleiding uiteraard van groot belang zijn. 
Als je niet slaagt in de toets, dan moet je verplicht een remediëringstraject volgen. Dit kan zowel vóór de start van je opleiding als na de start tijdens het academiejaar.


Meer info over de inschrijving en de locatie vind je hier.

 

Taal

TOELATINGSVOORWAARDEN

Je wordt rechtstreeks toegelaten als je in het bezit bent van één van onderstaande diploma's:

  • een diploma van secundair onderwijs;
  • een diploma van vroegere hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan;
  • een diploma of certificaat, uitgereikt in het kader van het hoger beroepsonderwijs (HBO5 Verpleegkunde en Graduaatsopleidingen);
  • een diploma van het vroegere hoger onderwijs voor sociale promotie (met uitzondering van het Getuigschrift Pedagogische Bekwaamheid);
  • een buitenlands diploma of getuigschrift dat gelijkwaardig verklaard is met één van bovenstaande.

    Uitzondering:
    • Er zijn bekwaamheidsproeven (artistieke toelatingsproeven) om toegelaten te worden tot de opleidingen in de studiegebieden 'Audiovisuele en beeldende kunst' en 'Muziek en podiumkunsten'.
    • Er is een verplichte en bindende starttoets voor de lerarenopleidingen.

Afwijkende toelatingsvoorwaarden

De hogescholen hebben verplicht een reglement voor kandidaten die niet aan de algemene toelatingsvoorwaarden voldoen. Dit reglement kan je bij elke instelling opvragen.
De afwijkende toelatingsvoorwaarden kunnen gebaseerd zijn op:
1. humanitaire redenen;
2. medische, psychische of sociale redenen ;
3. het algemeen niveau van de kandidaat, getoetst op de door het instellingsbestuur bepaalde wijze (bv. een proef of een gesprek of ...).
Weet wel dat dergelijke toelating niet gelijkgesteld is aan het diploma secundair onderwijs!! 

Extra taalvoorwaarden voor internationale studenten

De onderwijsinstellingen kunnen het slagen in een examen in de onderwijstaal opleggen als toelatingseis voor houders van een buitenlands diploma.

Situering

Opleiding: Educatieve opleiding: Secundair onderwijs 

Afstudeerrichting: Plastische opvoeding

Studieniveau: Professionele bachelor - HO

Studiegebied: Onderwijs

Belangstellingsdomeinen: Plastische kunsten, Sociaal dienstbetoon,

Schoolvakken SO: Beeldende kunsten, Esthetica, Expressie, Grafische technieken, Industriële kunst, Kunstambachten, Plastische opvoeding, Psychologie, Publiciteitstekenen, Waarnemingstekenen,

Andere Afstudeerrichtingen

De andere vakken waarvoor je kunt kiezen zijn (niet alle combinaties zijn toegelaten):

Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Aardrijkskunde (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Bedrijfsorganisatie (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Bewegingsrecreatie (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Bio-esthetiek (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Biologie (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Chemie (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Economie (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Elektriciteit (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Engels (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Frans (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Fysica (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Geschiedenis (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Gezondheidsopvoeding (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Haartooi (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Informatica (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Islamitische godsdienst (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Katholieke godsdienst (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Lichamelijke opvoeding (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Mechanica (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Mode (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Muzikale opvoeding (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Natuurwetenschappen (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Nederlands (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Niet-confessionele zedenleer (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Project algemene vakken / Maatschappelijke vorming (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Project kunstvakken (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Techniek (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Wiskunde (Professionele bachelor - HO)

Vervolgopleidingen

Na een professioneel gerichte bacheloropleiding kan je binnen het hoger onderwijs verder studeren in:


een bachelor-na-bacheloropleiding (Ba-na-Ba)

Een Ba-na-ba is een opleiding van 60 studiepunten. Het is in feite een voortgezette, gespecialiseerde (verbredend of verdiepend) opleiding. Je hoeft er geen leerkrediet voor in te zetten. De opleiding leidt tot een diploma. Een Ba-na-ba kan je niet volgen als basisdiploma. Je kan een Ba-na-ba starten als je een bachelor of masterdiploma hebt behaald. Raadpleeg de toelatingsvoorwaarden per Ba-na-Ba


een verkorte bachelor

Wanneer je al een bachelor of master hebt behaald en bijkomend een andere bachelor wilt behalen, kan dat soms via een verkort traject. Je behaalt dan het diploma op kortere termijn. De verkorte bachelor leidt naar een volwaardig bachelordiploma. Het aantal vrijstellingen dat je kan krijgen kan per opleiding en per hogeschool verschillen. Voor meer info neem je best contact op met de instelling.


een postgraduaat

Dit is een opleiding van minstens 20 studiepunten. Je kan deze opleiding volgen na een bachelor- of masteropleiding. Het geeft recht op een getuigschrift. Bedoeling is: verdere professionele vorming, verbreding of verdieping van de reeds verworven competenties.  Je hoeft er geen leerkrediet voor in te zetten.

De toelating tot een postgraduaat verschilt per opleiding. Raadpleeg de toelatingsvoorwaarden per opleiding.


een schakelprogramma

Dit is een overgangsprogramma tussen een professionele bachelor en een master, met een studieomvang van ten hoogste 90 studiepunten. De juiste omvang hangt af van de vooropleiding die je volgde en de gekozen master. 
Bedoeling is: academische vaardigheden en wetenschappelijk-disciplinaire basiskennis bijbrengen. Een schakelprogramma levert geen academische graad of diploma op, je hoeft dus ook geen leerkrediet in te zetten.  
Een schakelprogramma geeft toegang tot één welbepaalde master in een welbepaalde instellng.


een lerarenopleiding

Na een professionele bachelor kan je via een verkorte educatieve bacheloropleiding leraar worden. Deze opleiding neemt 60 studiepunten in beslag en wordt georganiseerd door een hogeschool. Meer info.


na- of bijscholingen

Hogescholen en universiteiten hebben doorgaans ook een aanbod van diverse na- of bijscholingen. Informatie hierover vind je niet op Onderwijskiezer, maar bij de onderwijsinstelling.

Flexibele leersystemen

Deze opleiding kan ook gevolgd worden in een flexibel leersysteem. Je ziet hier per onderwijsinstelling de mogelijkheden.

Karel de Grote Hogeschool, Campus Zuid

Starten in februari
Werkstudententraject

Thomas More, Campus Turnhout

Starten in februari

Hogeschool UCLL, Campus Hertogstraat

Starten in februari

Hogeschool PXL, Campus Vildersstraat

Starten in februari
VDAB-traject
Werkplekleren
Werkstudententraject

Hogeschool UCLL, Campus Diepenbeek

Avondonderwijs
Starten in februari

Hogeschool VIVES, Campus Brugge Xaverianenstraat

Afstandsonderwijs
Starten in februari

HOGENT, Campus Ledeganck

Starten in februari
Werkplekleren

Arteveldehogeschool, Campus Kattenberg

Afstandsonderwijs
Starten in februari
VDAB-traject
Werkstudententraject

Instellingen

Stationsstraat 301  1700 Dilbeek

Brusselstraat 45  2018 Antwerpen

Hertogstraat 178  3001 Heverlee

Vildersstraat 5  3500 Hasselt

Agoralaan Gebouw B bus 1  3590 Diepenbeek

Xaverianenstraat 10  8200 Sint-Michiels

Kattenberg 9  9000 Gent

K.L. Ledeganckstraat 8  9000 Gent

Beroepsuitwegen

Je mag les geven in
- de 1ste en 2de graad van het secundair onderwijs,
- de 3de graad BSO, het buitengewoon onderwijs
- en afhankelijk van het vakkenpakket ook het basisonderwijs (bv. lichamelijke opvoeding) .
Naast het overbrengen van inhouden en/of vaardigheden is de leraar ook de eerste leerlingbegeleider.
Hiervoor moet hij zich kunnen inleven in de leefwereld van jongeren en moet hij bekwaam zijn de soms wat moeilijke drempels, die jongeren in hun puberteit instellen, te omzeilen.
Er is dus, naast de pedagogische en vakgebonden onderlegdheid, zeker nood aan vlotte communicatievaardigheden, zowel met jongeren, ouders als collega’s.
Leraar zijn is dus meer dan alleen maar het overbrengen van vakinhouden.
De hedendaagse leraar is een lid van het hele schoolteam en is dus bereid tot samenwerking met collega’s en externe instanties.
Sommige afgestudeerden gaan werken als opvoeder of als studiemeester-opvoeder.
Een tewerkstelling buiten het onderwijs is mogelijk als begeleider van workshops in musea, als gids, als medewerker binnen culturele centra, ...

Hier een overzicht van mogelijke aansluitende beroepen uit de beroependatabase van onderwijskiezer. 
Er kunnen steeds nog andere mogelijkheden zijn. 
Klik op een beroep voor meer informatie.

Mogelijke beroepen

Leerkracht kunstonderwijs
Leerkracht secundair onderwijs ( knelpuntberoep)

Vlaamse Kwalificatiestructuur

  • Kwalificaties beschrijven wat je moet kennen en kunnen om een beroep uit te oefenen, een opleiding te starten of deel te nemen aan de maatschappij. De Kwalificatiedatabank bevat alle beroepskwalificaties en onderwijskwalificaties uit de Vlaamse kwalificatiestructuur.

VKS - Onderwijskwalificatie Professionele Bachelor: Secundair onderwijs

Beroepeninfo: Leraar worden

Studierendement

Studierendement is iets anders dan slaagpercentage.
Toelichting vind je onder de tabel. We raden je aan om de cijfers rond het studierendement met een (leerling)begeleider of een CLB-medewerker te bespreken.
Vanaf schooljaar 2025-2026 zullen omwille van de modernisering van het SO de cijfers tijdelijk niet beschikbaar zijn.
Vanaf 2027-2028 levert het departement onderwijs en vorming nieuwe cijfers aan.

Studierichting 3e graad SO Aantal studenten Participatie-
graad
Gemiddeld
SR
SR
0%
SR
1-24%
SR
25-49%
SR
50-84%
SR
85-100%
SR
nvt
7e leerjaar gericht op het hoger onderwijs (BSO) 41 5,03 35,4 12 8 5 6 6 4
Biotechnische wetenschappen (TSO) 42 3,23 77,3 2 3 2 11 24 0
Boekhouden - informatica (TSO) 109 2,36 60,3 15 11 15 23 38 7
Chemie (TSO) 35 2,20 57,9 6 4 7 5 11 2
Dier- en landbouwtechnische wetenschappen (TSO) 33 2,71 62,7 4 4 3 9 12 1
Economie-moderne talen (ASO) 616 2,29 76,7 34 36 52 141 318 35
Economie-wetenschappen (ASO) 73 1,79 82,7 5 0 6 17 39 6
Economie-wiskunde (ASO) 94 1,43 84,5 3 5 6 15 62 3
Elektrische installatietechnieken (TSO) 60 1,49 50,1 6 12 13 13 14 2
Elektromechanica (TSO) 78 1,49 60,4 7 11 11 22 23 4
Gezondheids- en welzijnswetenschappen (TSO) 242 3,77 58,3 29 26 42 64 62 19
Haarstilist (BSO) 143 4,84 45,0 36 24 15 25 32 11
Handel (TSO) 410 3,14 54,1 69 57 50 99 103 32
Houttechnieken (TSO) 55 2,45 53,2 9 8 9 6 18 5
Humane wetenschappen (ASO) 874 3,18 75,5 53 43 86 219 417 56
Industriële elektriciteit (BSO) 40 1,18 35,4 15 4 5 7 5 4
Industriële wetenschappen (TSO) 51 1,31 77,2 1 2 3 18 26 1
Informaticabeheer (TSO) 62 1,53 45,1 11 9 11 16 10 5
Jeugd- en gehandicaptenzorg (TSO) 43 1,67 41,7 2 11 11 5 6 8
Kantooradministratie en gegevensbeheer (BSO) 251 3,11 29,0 76 56 22 37 17 43
Kinderzorg (BSO) 70 1,40 33,9 18 17 6 14 7 8
Latijn-moderne talen (ASO) 118 1,79 82,8 6 3 5 27 73 4
Latijn-wetenschappen (ASO) 37 0,63 93,9 1 0 0 4 31 1
Latijn-wiskunde (ASO) 48 0,44 90,7 0 0 3 7 35 3
Lichamelijke opvoeding en sport (TSO) 1677 21,44 58,0 217 229 207 426 501 97
Logistiek (BSO) 37 2,87 13,7 11 15 7 1 0 3
Mechanische vormgevingstechnieken (TSO) 57 2,03 39,3 18 9 9 9 9 3
Moderne talen-wetenschappen (ASO) 186 1,91 83,1 4 9 12 39 116 6
Onthaal en public relations (TSO) 53 3,34 49,9 7 9 8 6 16 7
Publiciteit en illustratie (BSO) 30 1,93 27,3 8 8 3 5 1 5
Schoonheidsverzorging (TSO) 91 3,51 61,5 10 10 8 22 31 10
Secretariaat-talen (TSO) 170 4,20 49,3 26 32 20 36 39 17
Sociale en technische wetenschappen (TSO) 1461 5,60 59,6 158 204 186 367 443 103
Sportwetenschappen (ASO) 225 6,28 79,3 14 9 12 43 138 9
Techniek-wetenschappen (TSO) 175 3,73 71,8 8 14 20 45 84 4
Thuis- en bejaardenzorg / zorgkundige (BSO) 63 0,73 33,7 18 8 8 5 7 17
Toegepaste beeldende kunst (KSO) 37 2,51 47,8 6 4 7 11 8 1
Toerisme (TSO) 90 4,65 34,2 19 22 20 10 9 10
Topsport (TSO) 49 24,02 44,8 9 4 14 11 7 4
Veiligheidsberoepen (BSO) 43 3,03 14,9 15 15 3 1 2 7
Wetenschappen-wiskunde (ASO) 367 0,87 85,0 12 7 22 76 243 7
Winkelbeheer en etalage (BSO) 48 2,64 23,1 23 6 6 5 3 5
Woordkunst-drama (KSO) 67 6,21 67,7 7 5 9 12 30 4

Per bacheloropleiding die je kan volgen in het hoger onderwijs kan je hier bekijken wat de resultaten zijn van afgestudeerden uit verschillende studierichtingen uit het secundair onderwijs. De resultaten geven weer voor welk deel van de opleiding de studenten slaagden in hun eerste jaar hoger onderwijs. Dit wordt het studierendement genoemd en wordt uitgedrukt als een percentage. De berekeningen gebeurden op basis van de studiekeuzes die leerlingen in Vlaanderen maakten in de voorbije jaren.

Om te weten hoe goed leerlingen het doen in het eerste jaar hoger onderwijs kijkt men naar het studierendement. Onderstaande tabel geeft het studierendement (SR) in het eerste jaar van het hoger onderwijs weer van studenten uit een secundaire studierichting. Dit is de verhouding van het aantal verworven studiepunten (waarvoor geslaagd) t.o.v. het aantal opgenomen studiepunten (waarvoor ingeschreven). Dit percentage wordt weergegeven in 5 categorieën: 0%, 1-24%, 25-49%, 50-84% en 85-100%.
Vb. De tabel geeft ook het gewogen gemiddeld studierendement weer. Daarbij weegt een student zwaarder door naarmate hij meer studiepunten heeft opgenomen. Vb. Een gemiddeld SR van 68% = de studenten uit een secundaire studierichting zijn samen geslaagd voor 68% van de studiepunten waarvoor ze zich hadden ingeschreven. Hoe hoger het gemiddeld SR hoe beter de studenten uit deze secundaire studierichting het gemiddeld doen in een bepaalde bachelor.

Er wordt alleen rekening gehouden met jongeren die zich:

  • ONMIDDELLIJK (= zonder onderbreking) na het secundair onderwijs,
  • VOOR HET EERST inschrijven in een academische of professionele bachelor,
  • met een DIPLOMACONTRACT,
  • aan een Vlaamse universiteit of hogeschool.

Secundaire studierichting: de studierichting in het Secundair onderwijs waarvoor het diploma behaald werd .
Opleiding Hoger onderwijs: : de professionele of academische bachelor waarin men zich voor het eerst inschrijft na het Secundair onderwijs.
Aantal studenten: het aantal leerlingen uit een secundaire studierichting dat zich inschreef in een bepaalde bacheloropleiding van het hoger onderwijs.
Participatiegraad: het % studenten t.o.v. van alle afgestudeerden (uit een secundaire studierichting) dat zich ingeschreven heeft in deze opleiding van het hoger onderwijs.

Enkel wanneer een voldoende aantal leerlingen (=30) uit een deze secundaire studierichting voor een bepaalde bachelor kiest, worden de cijfers weergegeven.
Opgelet: deze cijfers hebben betrekking op gemiddelden en geven geen oorzakelijk verband weer tussen de studiekeuze in het secundair onderwijs en het studierendement in het hoger onderwijs.

extra info over studierendement



bron: Ministerie van Onderwijs en Vorming


Gegevens bijgewerkt tot 28-02-2023

Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Plastische opvoeding - Professionele bachelor

Foto OK
Klik op de foto om te vergroten

Algemene info

De opleiding biedt je de kennis, vaardigheden en attitudes om een onderwijsprofessional te worden die kan lesgeven in het secundair onderwijs. In het onderwijsvak Plastische opvoeding word je een expert in creatieve technieken.

Een educatieve bachelor Secundair onderwijs leidt je op tot een onderwijsprofessional met een brede theoretische kennis en de vaardigheden en attitudes die nodig zijn om om les te geven aan jongeren tussen twaalf en achttien jaar. Je kiest twee onderwijsvakken uit de opties die de hogeschool aanbiedt. Tijdens de pedagogische en didactische lessen leer je hoe je op een boeiende en effectieve manier lesgeeft en een krachtige leeromgeving creëert. 
Als je het onderwijsvak Plastische opvoeding kiest, vind je op je lesprogramma vakken als waarnemen, vormgeving, creatieve technieken en kunstgeschiedenis. Je leert beelden analyseren in een voor de jongeren begrijpbare taal. Binnen vormstudie leer je een tekening opbouwen, krijg je inzicht in perspectief, in organisch vormgeven en integreer je licht en schaduw. Tijdens het waarnemen komen verschillende thema's uit de omgeving aan bod en vertaal je die met eigen interpretaties in tekeningen. Lijn, vorm, compositie, kleur, licht en ruimte lopen als een rode draad doorheen de opleiding en nemen toe in moeilijkheidsgraad. Je leert kunstgeschiedenis en bestudeert en bezoeken en aan tentoonstellingen en musea brengen je in contact met de huidige culturele en artistieke wereld.
Je krijgt dus een brede theoretische basis, die wordt aangevuld met praktijkoefeningen, projecten en stages. Onder begeleiding van een stagebegeleider vanuit de hogeschool en een leerkracht van je stageschool zet je al snel de eerste stappen naar lesgeven. Zo start je met een observatiestage, maar ga je al snel over naar participerend lesgeven om uiteindelijk bijna helemaal zelfstandig voor de klas te staan. Dat gaat stap voor stap, en je doet altijd een eerste lesgeefervaring op in de veilige omgeving van de hogeschool en bij je klasgenoten.
Wil je ook in het buitenland ervaring opdoen? Dan is er een groot aanbod aan internationale stageplekken.
Doorheen de opleiding staat je totale ontwikkeling als leerkracht secundair onderwijs centraal, met een sterke focus op de maatschappelijke betrokkenheid, een zorgverbredende instelling, communicatieve vaardigheden, werken in teamverband en zelfreflectie. Je leert omgaan met meertaligheid, de grootstedelijke context en diversiteit in de klas.
Als leraar breng je niet alleen kennis of vaardigheden over, je bent ook leerlingbegeleider. Daarom is een alerte houding nodig, zodat je kan bijsturen of ingrijpen als het nodig is. Je zal je daarom dus moeten kunnen inleven in de leefwereld van jongeren.

Is deze opleiding iets voor jou?
Je hebt een grote interesse in de kunstwereld en bent graag beeldend bezig. Je bent gedreven, kritisch en leergierig. Een specifieke vooropleiding is niet nodig als je voor dit onderwijsvak kiest. Zowel de theoretische vakken als de praktijk starten van nul. Natuurlijk ligt het tempo hoger dan in het secundair onderwijs. Heb je al wat kennis of ervaring? Dan heb je zeker op technisch vlak een streepje voor.


Studiepunten

180


Instellingen:

Odisee - Campus Dilbeek

Karel de Grote Hogeschool - Campus Zuid

Hogeschool UCLL - Campus Hertogstraat

Hogeschool PXL - Campus Vildersstraat

Hogeschool UCLL - Campus Diepenbeek

Hogeschool VIVES - Campus Brugge Xaverianenstraat

Arteveldehogeschool - Campus Kattenberg

HOGENT - Campus Ledeganck


Bijzondere toelatingsvoorwaarden

Er is een verplichte en bindende starttoets voor de lerarenopleidingen. Deze toets wil je een idee geven over je vaardigheden Nederlands, omdat die in de lerarenopleiding uiteraard van groot belang zijn. 
Als je niet slaagt in de toets, dan moet je verplicht een remediëringstraject volgen. Dit kan zowel vóór de start van je opleiding als na de start tijdens het academiejaar.


Meer info over de inschrijving en de locatie vind je hier.

 

Taal

TOELATINGSVOORWAARDEN

Je wordt rechtstreeks toegelaten als je in het bezit bent van één van onderstaande diploma's:

  • een diploma van secundair onderwijs;
  • een diploma van vroegere hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan;
  • een diploma of certificaat, uitgereikt in het kader van het hoger beroepsonderwijs (HBO5 Verpleegkunde en Graduaatsopleidingen);
  • een diploma van het vroegere hoger onderwijs voor sociale promotie (met uitzondering van het Getuigschrift Pedagogische Bekwaamheid);
  • een buitenlands diploma of getuigschrift dat gelijkwaardig verklaard is met één van bovenstaande.

    Uitzondering:
    • Er zijn bekwaamheidsproeven (artistieke toelatingsproeven) om toegelaten te worden tot de opleidingen in de studiegebieden 'Audiovisuele en beeldende kunst' en 'Muziek en podiumkunsten'.
    • Er is een verplichte en bindende starttoets voor de lerarenopleidingen.

Afwijkende toelatingsvoorwaarden

De hogescholen hebben verplicht een reglement voor kandidaten die niet aan de algemene toelatingsvoorwaarden voldoen. Dit reglement kan je bij elke instelling opvragen.
De afwijkende toelatingsvoorwaarden kunnen gebaseerd zijn op:
1. humanitaire redenen;
2. medische, psychische of sociale redenen ;
3. het algemeen niveau van de kandidaat, getoetst op de door het instellingsbestuur bepaalde wijze (bv. een proef of een gesprek of ...).
Weet wel dat dergelijke toelating niet gelijkgesteld is aan het diploma secundair onderwijs!! 

Extra taalvoorwaarden voor internationale studenten

De onderwijsinstellingen kunnen het slagen in een examen in de onderwijstaal opleggen als toelatingseis voor houders van een buitenlands diploma.

Situering

Opleiding: Educatieve opleiding: Secundair onderwijs 

Afstudeerrichting: Plastische opvoeding

Studieniveau: Professionele bachelor - HO

Studiegebied: Onderwijs

Belangstellingsdomeinen: Plastische kunsten, Sociaal dienstbetoon,

Schoolvakken SO: Beeldende kunsten, Esthetica, Expressie, Grafische technieken, Industriële kunst, Kunstambachten, Plastische opvoeding, Psychologie, Publiciteitstekenen, Waarnemingstekenen,

Andere Afstudeerrichtingen

De andere vakken waarvoor je kunt kiezen zijn (niet alle combinaties zijn toegelaten):

Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Aardrijkskunde (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Bedrijfsorganisatie (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Bewegingsrecreatie (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Bio-esthetiek (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Biologie (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Chemie (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Economie (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Elektriciteit (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Engels (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Frans (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Fysica (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Geschiedenis (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Gezondheidsopvoeding (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Haartooi (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Informatica (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Islamitische godsdienst (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Katholieke godsdienst (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Lichamelijke opvoeding (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Mechanica (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Mode (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Muzikale opvoeding (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Natuurwetenschappen (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Nederlands (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Niet-confessionele zedenleer (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Project algemene vakken / Maatschappelijke vorming (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Project kunstvakken (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Techniek (Professionele bachelor - HO)
Educatieve opleiding: Secundair onderwijs : Wiskunde (Professionele bachelor - HO)

Vervolgopleidingen

Na een professioneel gerichte bacheloropleiding kan je binnen het hoger onderwijs verder studeren in:


een bachelor-na-bacheloropleiding (Ba-na-Ba)

Een Ba-na-ba is een opleiding van 60 studiepunten. Het is in feite een voortgezette, gespecialiseerde (verbredend of verdiepend) opleiding. Je hoeft er geen leerkrediet voor in te zetten. De opleiding leidt tot een diploma. Een Ba-na-ba kan je niet volgen als basisdiploma. Je kan een Ba-na-ba starten als je een bachelor of masterdiploma hebt behaald. Raadpleeg de toelatingsvoorwaarden per Ba-na-Ba


een verkorte bachelor

Wanneer je al een bachelor of master hebt behaald en bijkomend een andere bachelor wilt behalen, kan dat soms via een verkort traject. Je behaalt dan het diploma op kortere termijn. De verkorte bachelor leidt naar een volwaardig bachelordiploma. Het aantal vrijstellingen dat je kan krijgen kan per opleiding en per hogeschool verschillen. Voor meer info neem je best contact op met de instelling.


een postgraduaat

Dit is een opleiding van minstens 20 studiepunten. Je kan deze opleiding volgen na een bachelor- of masteropleiding. Het geeft recht op een getuigschrift. Bedoeling is: verdere professionele vorming, verbreding of verdieping van de reeds verworven competenties.  Je hoeft er geen leerkrediet voor in te zetten.

De toelating tot een postgraduaat verschilt per opleiding. Raadpleeg de toelatingsvoorwaarden per opleiding.


een schakelprogramma

Dit is een overgangsprogramma tussen een professionele bachelor en een master, met een studieomvang van ten hoogste 90 studiepunten. De juiste omvang hangt af van de vooropleiding die je volgde en de gekozen master. 
Bedoeling is: academische vaardigheden en wetenschappelijk-disciplinaire basiskennis bijbrengen. Een schakelprogramma levert geen academische graad of diploma op, je hoeft dus ook geen leerkrediet in te zetten.  
Een schakelprogramma geeft toegang tot één welbepaalde master in een welbepaalde instellng.


een lerarenopleiding

Na een professionele bachelor kan je via een verkorte educatieve bacheloropleiding leraar worden. Deze opleiding neemt 60 studiepunten in beslag en wordt georganiseerd door een hogeschool. Meer info.


na- of bijscholingen

Hogescholen en universiteiten hebben doorgaans ook een aanbod van diverse na- of bijscholingen. Informatie hierover vind je niet op Onderwijskiezer, maar bij de onderwijsinstelling.

Flexibele leersystemen

Deze opleiding kan ook gevolgd worden in een flexibel leersysteem. Je ziet hier per onderwijsinstelling de mogelijkheden.

Karel de Grote Hogeschool, Campus Zuid

Starten in februari
Werkstudententraject

Thomas More, Campus Turnhout

Starten in februari

Hogeschool UCLL, Campus Hertogstraat

Starten in februari

Hogeschool PXL, Campus Vildersstraat

Starten in februari
VDAB-traject
Werkplekleren
Werkstudententraject

Hogeschool UCLL, Campus Diepenbeek

Avondonderwijs
Starten in februari

Hogeschool VIVES, Campus Brugge Xaverianenstraat

Afstandsonderwijs
Starten in februari

HOGENT, Campus Ledeganck

Starten in februari
Werkplekleren

Arteveldehogeschool, Campus Kattenberg

Afstandsonderwijs
Starten in februari
VDAB-traject
Werkstudententraject

Instellingen

Stationsstraat 301  1700 Dilbeek

Brusselstraat 45  2018 Antwerpen

Hertogstraat 178  3001 Heverlee

Vildersstraat 5  3500 Hasselt

Agoralaan Gebouw B bus 1  3590 Diepenbeek

Xaverianenstraat 10  8200 Sint-Michiels

Kattenberg 9  9000 Gent

K.L. Ledeganckstraat 8  9000 Gent

Beroepsuitwegen

Je mag les geven in
- de 1ste en 2de graad van het secundair onderwijs,
- de 3de graad BSO, het buitengewoon onderwijs
- en afhankelijk van het vakkenpakket ook het basisonderwijs (bv. lichamelijke opvoeding) .
Naast het overbrengen van inhouden en/of vaardigheden is de leraar ook de eerste leerlingbegeleider.
Hiervoor moet hij zich kunnen inleven in de leefwereld van jongeren en moet hij bekwaam zijn de soms wat moeilijke drempels, die jongeren in hun puberteit instellen, te omzeilen.
Er is dus, naast de pedagogische en vakgebonden onderlegdheid, zeker nood aan vlotte communicatievaardigheden, zowel met jongeren, ouders als collega’s.
Leraar zijn is dus meer dan alleen maar het overbrengen van vakinhouden.
De hedendaagse leraar is een lid van het hele schoolteam en is dus bereid tot samenwerking met collega’s en externe instanties.
Sommige afgestudeerden gaan werken als opvoeder of als studiemeester-opvoeder.
Een tewerkstelling buiten het onderwijs is mogelijk als begeleider van workshops in musea, als gids, als medewerker binnen culturele centra, ...

Hier een overzicht van mogelijke aansluitende beroepen uit de beroependatabase van onderwijskiezer. 
Er kunnen steeds nog andere mogelijkheden zijn. 
Klik op een beroep voor meer informatie.

Mogelijke beroepen

Leerkracht kunstonderwijs
Leerkracht secundair onderwijs ( knelpuntberoep)

Vlaamse Kwalificatiestructuur

  • Kwalificaties beschrijven wat je moet kennen en kunnen om een beroep uit te oefenen, een opleiding te starten of deel te nemen aan de maatschappij. De Kwalificatiedatabank bevat alle beroepskwalificaties en onderwijskwalificaties uit de Vlaamse kwalificatiestructuur.

VKS - Onderwijskwalificatie Professionele Bachelor: Secundair onderwijs

Beroepeninfo: Leraar worden

Studierendement

Studierendement is iets anders dan slaagpercentage.
Toelichting vind je onder de tabel. We raden je aan om de cijfers rond het studierendement met een (leerling)begeleider of een CLB-medewerker te bespreken.
Vanaf schooljaar 2025-2026 zullen omwille van de modernisering van het SO de cijfers tijdelijk niet beschikbaar zijn.
Vanaf 2027-2028 levert het departement onderwijs en vorming nieuwe cijfers aan.

Studierichting 3e graad SO Aantal studenten Participatie-
graad
Gemiddeld
SR
SR
0%
SR
1-24%
SR
25-49%
SR
50-84%
SR
85-100%
SR
nvt
7e leerjaar gericht op het hoger onderwijs (BSO) 41 5,03 35,4 12 8 5 6 6 4
Biotechnische wetenschappen (TSO) 42 3,23 77,3 2 3 2 11 24 0
Boekhouden - informatica (TSO) 109 2,36 60,3 15 11 15 23 38 7
Chemie (TSO) 35 2,20 57,9 6 4 7 5 11 2
Dier- en landbouwtechnische wetenschappen (TSO) 33 2,71 62,7 4 4 3 9 12 1
Economie-moderne talen (ASO) 616 2,29 76,7 34 36 52 141 318 35
Economie-wetenschappen (ASO) 73 1,79 82,7 5 0 6 17 39 6
Economie-wiskunde (ASO) 94 1,43 84,5 3 5 6 15 62 3
Elektrische installatietechnieken (TSO) 60 1,49 50,1 6 12 13 13 14 2
Elektromechanica (TSO) 78 1,49 60,4 7 11 11 22 23 4
Gezondheids- en welzijnswetenschappen (TSO) 242 3,77 58,3 29 26 42 64 62 19
Haarstilist (BSO) 143 4,84 45,0 36 24 15 25 32 11
Handel (TSO) 410 3,14 54,1 69 57 50 99 103 32
Houttechnieken (TSO) 55 2,45 53,2 9 8 9 6 18 5
Humane wetenschappen (ASO) 874 3,18 75,5 53 43 86 219 417 56
Industriële elektriciteit (BSO) 40 1,18 35,4 15 4 5 7 5 4
Industriële wetenschappen (TSO) 51 1,31 77,2 1 2 3 18 26 1
Informaticabeheer (TSO) 62 1,53 45,1 11 9 11 16 10 5
Jeugd- en gehandicaptenzorg (TSO) 43 1,67 41,7 2 11 11 5 6 8
Kantooradministratie en gegevensbeheer (BSO) 251 3,11 29,0 76 56 22 37 17 43
Kinderzorg (BSO) 70 1,40 33,9 18 17 6 14 7 8
Latijn-moderne talen (ASO) 118 1,79 82,8 6 3 5 27 73 4
Latijn-wetenschappen (ASO) 37 0,63 93,9 1 0 0 4 31 1
Latijn-wiskunde (ASO) 48 0,44 90,7 0 0 3 7 35 3
Lichamelijke opvoeding en sport (TSO) 1677 21,44 58,0 217 229 207 426 501 97
Logistiek (BSO) 37 2,87 13,7 11 15 7 1 0 3
Mechanische vormgevingstechnieken (TSO) 57 2,03 39,3 18 9 9 9 9 3
Moderne talen-wetenschappen (ASO) 186 1,91 83,1 4 9 12 39 116 6
Onthaal en public relations (TSO) 53 3,34 49,9 7 9 8 6 16 7
Publiciteit en illustratie (BSO) 30 1,93 27,3 8 8 3 5 1 5
Schoonheidsverzorging (TSO) 91 3,51 61,5 10 10 8 22 31 10
Secretariaat-talen (TSO) 170 4,20 49,3 26 32 20 36 39 17
Sociale en technische wetenschappen (TSO) 1461 5,60 59,6 158 204 186 367 443 103
Sportwetenschappen (ASO) 225 6,28 79,3 14 9 12 43 138 9
Techniek-wetenschappen (TSO) 175 3,73 71,8 8 14 20 45 84 4
Thuis- en bejaardenzorg / zorgkundige (BSO) 63 0,73 33,7 18 8 8 5 7 17
Toegepaste beeldende kunst (KSO) 37 2,51 47,8 6 4 7 11 8 1
Toerisme (TSO) 90 4,65 34,2 19 22 20 10 9 10
Topsport (TSO) 49 24,02 44,8 9 4 14 11 7 4
Veiligheidsberoepen (BSO) 43 3,03 14,9 15 15 3 1 2 7
Wetenschappen-wiskunde (ASO) 367 0,87 85,0 12 7 22 76 243 7
Winkelbeheer en etalage (BSO) 48 2,64 23,1 23 6 6 5 3 5
Woordkunst-drama (KSO) 67 6,21 67,7 7 5 9 12 30 4

Per bacheloropleiding die je kan volgen in het hoger onderwijs kan je hier bekijken wat de resultaten zijn van afgestudeerden uit verschillende studierichtingen uit het secundair onderwijs. De resultaten geven weer voor welk deel van de opleiding de studenten slaagden in hun eerste jaar hoger onderwijs. Dit wordt het studierendement genoemd en wordt uitgedrukt als een percentage. De berekeningen gebeurden op basis van de studiekeuzes die leerlingen in Vlaanderen maakten in de voorbije jaren.

Om te weten hoe goed leerlingen het doen in het eerste jaar hoger onderwijs kijkt men naar het studierendement. Onderstaande tabel geeft het studierendement (SR) in het eerste jaar van het hoger onderwijs weer van studenten uit een secundaire studierichting. Dit is de verhouding van het aantal verworven studiepunten (waarvoor geslaagd) t.o.v. het aantal opgenomen studiepunten (waarvoor ingeschreven). Dit percentage wordt weergegeven in 5 categorieën: 0%, 1-24%, 25-49%, 50-84% en 85-100%.
Vb. De tabel geeft ook het gewogen gemiddeld studierendement weer. Daarbij weegt een student zwaarder door naarmate hij meer studiepunten heeft opgenomen. Vb. Een gemiddeld SR van 68% = de studenten uit een secundaire studierichting zijn samen geslaagd voor 68% van de studiepunten waarvoor ze zich hadden ingeschreven. Hoe hoger het gemiddeld SR hoe beter de studenten uit deze secundaire studierichting het gemiddeld doen in een bepaalde bachelor.

Er wordt alleen rekening gehouden met jongeren die zich:

  • ONMIDDELLIJK (= zonder onderbreking) na het secundair onderwijs,
  • VOOR HET EERST inschrijven in een academische of professionele bachelor,
  • met een DIPLOMACONTRACT,
  • aan een Vlaamse universiteit of hogeschool.

Secundaire studierichting: de studierichting in het Secundair onderwijs waarvoor het diploma behaald werd .
Opleiding Hoger onderwijs: : de professionele of academische bachelor waarin men zich voor het eerst inschrijft na het Secundair onderwijs.
Aantal studenten: het aantal leerlingen uit een secundaire studierichting dat zich inschreef in een bepaalde bacheloropleiding van het hoger onderwijs.
Participatiegraad: het % studenten t.o.v. van alle afgestudeerden (uit een secundaire studierichting) dat zich ingeschreven heeft in deze opleiding van het hoger onderwijs.

Enkel wanneer een voldoende aantal leerlingen (=30) uit een deze secundaire studierichting voor een bepaalde bachelor kiest, worden de cijfers weergegeven.
Opgelet: deze cijfers hebben betrekking op gemiddelden en geven geen oorzakelijk verband weer tussen de studiekeuze in het secundair onderwijs en het studierendement in het hoger onderwijs.

extra info over studierendement



bron: Ministerie van Onderwijs en Vorming


Gegevens bijgewerkt tot 28-02-2023