Algemene info

De opleiding is een combinatie van theoretische cursussen en stages.
Beide opleidingscomponenten zijn nauw verwant omdat de theorie zo veel mogelijk wordt gekoppeld aan concrete ervaringen in de klas.
Alle lerarenopleidingen zijn gebaseerd op eenzelfde beroepsprofiel en dezelfde set van basiscompetenties die elke leerkracht moet bezitten.
Het gaat om een geheel van kennis, vaardigheden en attitudes die belangrijk zijn bij de beroepsuitoefening. Deze basiscompetenties leggen de nadruk op hedendaagse uitdagingen in het lerarenberoep (bv. zorg, grootstedelijke context, taalvaardigheid in het Nederlands, meertaligheid, diversificatie van het onderwijsgebeuren).

In de opleiding vind je vakken als opvoedkundige wetenschappen, onderwijskunde, communicatieve en psychopedagogische vaardigheden, levensbeschouwing, ICT.
Daarnaast is er een gedeelte specifiek toegespitst op het lager onderwijs met accent op Nederlands, wereldoriëatie, Frans, bewegings-, beeldende en muzikale opvoeding, wiskunde.
In het totale opleidingspakket is een stage van 45 studiepunten vervat.
De hogescholen organiseren deze stage als een zogenaamde preservice training waarin je wordt begeleid door een stagebegeleider van de hogeschool zelf én door een personeelslid van de instelling waar de stage doorgaat.
De praktijkervaring wordt gaandeweg opgebouwd met het vorderen van de opleiding en is een zeer belangrijk onderdeel van de totale opleiding.
In het 1ste jaar begin je met een observatiestage, om dan al snel beginnend te participeren aan het klasgebeuren om je zo verder te initiëren in de rol van onderwijzer.
Dit wordt aangevuld met demonstratielessen door ervaren leerkrachten en via inoefenen van deelvaardigheden in didactische ateliers.
Meestal sta je in het 1ste jaar nog samen met een collega-student voor de klas om in wederzijdse ondersteuning via waarneming en participatie de leerprocessen van de kinderen te observeren.

Vanaf het 2de jaar ga je zelfstandig aan de slag in de klas en leer je complexere werkvormen hanteren.
In het 3de jaar omvat de stage de helft van het schooljaar.
De stages zullen zich situeren over de verschillende leerjaren van het lager onderwijs en via keuzestages kan je je ervaringen uitbreiden naar het buitengewoon onderwijs, het methodeonderwijs, begeleidende diensten, concentratiescholen.

Doorheen de opleiding wordt veel belang gehecht aan de totale persoonlijkheidsontwikkeling van de toekomstige onderwijzer, waarbij de maatschappelijke betrokkenheid, de zorgverbredende instelling, de communicatieve vaardigheden, het werken in teamverband en zelfreflectie zeer belangrijk zijn.
In alle educatieve opleidingen zal je beter leren omgaan met meertaligheid, grootstedelijkheid en diversiteit in de klas.

Voor wie?
Een specifieke vooropleiding is niet nodig.
Je wil uiteraard lesgeven aan zes- tot twaalfjarigen en hen begeleiden.
Je hebt een groot inlevingsvermogen, bent communicatief, creatief en alert. 

Studiepunten

180

Instellingen die de opleiding organiseren met keuzetraject(en):

Onderwijskiezer ziet een keuzetraject als een essentieel deel van de opleiding, dat mede de eigenheid van die opleiding bepaalt. We stellen geen voorwaarden van een minimum aantal studiepunten, maar het gaat wel altijd om een pakket van meerdere vakken.

Instellingen die de opleiding organiseren zonder keuzetraject(en):

Bijzondere toelatingsvoorwaarden

Vanaf het academiejaar 2017-2018 is er een verplichte niet-bindende instaptoets voor de lerarenopleiding. Deze toets wil je een indicatie geven over je vaardigheden in bepaalde startcompetenties voor de opleiding.
Er wordt op de eerste plaats ingezet op talige competenties, omdat die in alle lerarenopleidingen uiteraard van groot belang zijn.
De toets bestaat uit:
- Nederlands (45 min.)
- Motivatie- en studievaardighedentest (15 min.)
- Frans (75 min.)
- Wiskunde (45 min.)
De startende studenten worden door middel van de instaptoetsen geconfronteerd met hun eigen talenten en vooral hun eigen werkpunten waarbij ze de kans krijgen om deze te remediëren.
Het ‘bewijs van deelname’, dat je downloadt nadat je alle toetsonderdelen hebt afgelegd, heb je nodig om je te kunnen inschrijven bij de hogeschool van jouw keuze. Weet dat je niet verplicht bent het resultaat mee te delen bij inschrijving. Je moet enkel bewijzen dat je de proef hebt afgelegd.

 

Taal	Kies een taal Nederlands Engels

TOELATINGSVOORWAARDEN

Je wordt rechtstreeks toegelaten als je in het bezit bent van één van onderstaande diploma's:

• een diploma van secundair onderwijs;
• een diploma van vroegere hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan;
• een diploma of certificaat, uitgereikt in het kader van het hoger beroepsonderwijs (HBO5 Verpleegkunde en Graduaatsopleidingen);
• een diploma van het vroegere hoger onderwijs voor sociale promotie (met uitzondering van het Getuigschrift Pedagogische Bekwaamheid);
• een buitenlands diploma of getuigschrift dat gelijkwaardig verklaard is met één van bovenstaande.
  
  Uitzondering:

• Er zijn bekwaamheidsproeven (artistieke toelatingsproeven) om toegelaten te worden tot de opleidingen in de studiegebieden 'Audiovisuele en beeldende kunst' en 'Muziek en podiumkunsten'.
• Er is een verplichte niet bindende instaptoets voor de lerarenopleidingen.

Afwijkende toelatingsvoorwaarden

De hogescholen hebben verplicht een reglement voor kandidaten die niet aan de algemene toelatingsvoorwaarden voldoen. Dit reglement kan je bij elke instelling opvragen.
De afwijkende toelatingsvoorwaarden kunnen gebaseerd zijn op:
1. humanitaire redenen;
2. medische, psychische of sociale redenen ;
3. het algemeen niveau van de kandidaat, getoetst op de door het instellingsbestuur bepaalde wijze (bv. een proef of een gesprek of ...).
Weet wel dat dergelijke toelating niet gelijkgesteld is aan het diploma secundair onderwijs!! 

Extra taalvoorwaarden voor internationale studenten

De onderwijsinstellingen kunnen het slagen in een examen in de onderwijstaal opleggen als toelatingseis voor houders van een buitenlands diploma.

Situering

Opleiding: Educatieve opleiding: Lager onderwijs 

Studieniveau: Professionele bachelor - HO

Studiegebied: Onderwijs

Belangstellingsdomeinen: Sociaal dienstbetoon,

Schoolvakken SO: Psychologie,

Vervolgopleidingen

Na een professioneel gerichte bacheloropleiding kan je binnen het hoger onderwijs verder studeren in:

een bachelor-na-bacheloropleiding (Ba-na-Ba)

een verkorte bachelor

een postgraduaat

een schakelprogramma

een specifieke lerarenopleiding

na- of bijscholingen

Flexibele leersystemen

Deze opleiding kan ook gevolgd worden in een flexibel leersysteem. Je ziet hier per onderwijsinstelling de mogelijkheden.

Erasmushogeschool Brussel, Campus Jette

Starten in februari
Werkstudententraject

Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen, Campus Spoor Noord (Gezondheid en Welzijn/Onderwijs en Training )

Afstandsonderwijs

Karel de Grote Hogeschool, Campus Zuid

Avondonderwijs
Starten in februari
Werkstudententraject

Thomas More, Campus Mechelen Kruidtuin

Werkstudententraject

UC Leuven-Limburg, Campus Hertogstraat

Starten in februari
Werkstudententraject

UC Leuven-Limburg, Campus Clenardus

Starten in februari

Hogeschool PXL, Campus Vildersstraat

Werkstudententraject

UC Leuven-Limburg, Campus Diepenbeek

Avondonderwijs

Howest, Campus Sint-Jorisstraat

Starten in februari

Katholieke Hogeschool VIVES, Campus Brugge

Starten in februari

Katholieke Hogeschool VIVES, Campus Kortrijk

Afstandsonderwijs
Werkplekleren

Hogeschool Gent, Campus Ledeganck

Starten in februari
Werkplekleren

Arteveldehogeschool, Campus Kattenberg

Starten in februari
Werkstudententraject

Odisee, Campus Sint-Niklaas

Afstandsonderwijs
Starten in februari

Odisee, Campus Aalst

Afstandsonderwijs

Instellingen

Warmoesberg 26  1000 Brussel
02 210 12 11    

Laarbeeklaan 121  1090 Jette
02 472 52 00    

Noorderplaats 2  2000 Antwerpen
03 220 55 00    

Brusselstraat 45  2018 Antwerpen
03 613 13 13    

Lepelstraat 2  2290 Vorselaar
014 50 81 60    

Campus Blairon 800  2300 Turnhout
014 80 61 01    

Lange Ridderstraat 44  2800 Mechelen
015 36 92 20    

Hertogstraat 178  3001 Heverlee
016 37 56 00    

Weerstandsplein 2  3290 Diest
016 37 54 00    

Vildersstraat 5  3500 Hasselt
011 77 53 00    

Oude Luikerbaan 79  3500 Hasselt
011 28 82 60    

Sint-Jorisstraat 71  8000 Brugge
050 33 32 68    

Xaverianenstraat 10  8200 Sint-Michiels
050 30 51 00    

Doorniksesteenweg 145  8500 Kortrijk
056 26 41 40    

Sint-Jozefstraat 1  8820 Torhout
050 23 10 30    

K.L. Ledeganckstraat 8  9000 Gent
09 243 30 00    

Brusselsepoortstraat 93  9000 Gent
09 234 81 00    

Hospitaalstraat 23  9100 Sint-Niklaas
03 776 43 48    

Kwalestraat 154  9320 Nieuwerkerken
053 72 71 70    

Beroepsuitwegen

De onderwijzer begeleidt het leerproces bij kinderen van 6 tot 12 jaar, maar is ook een opvoeder die zorgverbredend werkt met alle kinderen.
Dit aspect is zeer belangrijk gezien de onderwijskundige en maatschappelijke trends naar inclusief onderwijs en kansenbevordering.
Afgestudeerden komen als leerkracht vooral terecht in het lager onderwijs, zowel gewoon als buitengewoon. Men kan zijn onderwijsbevoegdheden uitbreiden (bijvoorbeeld naar het kleuter- of secundair onderwijs) door het volgen van een vervolgopleiding.
Sommige afgestudeerden gaan werken als opvoeder in een MPI of als studiemeester-opvoeder in het secundair onderwijs.
De onderwijzer moet in principe alle vakken kunnen onderwijzen waardoor hij moet beschikken over een brede algemene belangstelling en bedreven moet zijn in specifieke didactische werkmethodes.
Het beroep van onderwijzer en de inhoud van de taken evolueert sterk.
Zo is er naast een trend tot specialisatie (bv. leerkracht lichamelijke opvoeding, godsdienstleerkracht, taakleerkracht) ook een aanbod van nieuwe functies (bv. zorgcoördinator, beleidsondersteuner).
Naast de gewone lestaken wordt de onderwijzer ook vaak ingeschakeld voor allerlei nevenactiviteiten: socio-culturele activiteiten, bewaking, sneeuw- of bosklassen.
De onderwijzer is naast leerkracht ook de manager van al wat gebeurt in de klas en moet over organisatorische vaardigheden beschikken om met verschillende niveaugroepen van kinderen te kunnen werken.
Vlotte communicatieve vaardigheden om te overleggen en samen te werken met collega's, ouders en begeleidende diensten zijn vanzelfsprekend.
Bij de start van de loopbaan kunnen door de schoolgemeenschappen mentoren worden aangesteld om de beginnende leerkrachten bij te staan.

Hier een overzicht van mogelijke aansluitende beroepen uit de beroependatabase van onderwijskiezer. 
Er kunnen steeds nog andere mogelijkheden zijn. 
Klik op een beroep voor meer informatie.

Mogelijke beroepen

Directeur-Directrice kleuterschool en lagere school
Leerkracht buitengewoon secundair onderwijs
Leerkracht kleuter- of lager onderwijs
Zorgleerkracht- Zorgcoördinator

Vlaamse Kwalificatiestructuur

• 

  Kwalificaties beschrijven wat je moet kennen en kunnen om een beroep uit te oefenen, een opleiding te starten of deel te nemen aan de maatschappij. De Kwalificatiedatabank bevat alle beroepskwalificaties en onderwijskwalificaties uit de Vlaamse kwalificatiestructuur.

VDAB schoolverlaters informatie over Educatieve opleiding: Lager onderwijs

Schoolverlatersrapport VDAB

Interactieve tool VDAB: alle schoolverlaters

Studierendement

Studierichting 3e graad SO	Aantal studenten	Participatie- graad	Gemiddeld SR	SR 0%	SR 1-24%	SR 25-49%	SR 50-84%	SR 85-100%	SR nvt
Biotechnische wetenschappen (TSO)	31	2,25%	60,93%	2	7	3	4	15
Boekhouden - informatica (TSO)	165	3,30%	62,05%	17	19	21	43	53	12
Creatie en mode (TSO)	32	4,59%	54,94%	4	4	5	8	7	4
Dier- en landbouwtechnische wetenschappen (TSO)	31	2,71%	45,33%	6	4	5	4	5	7
Economie-moderne talen (ASO)	967	3,44%	83,68%	38	36	69	138	660	26
Economie-wetenschappen (ASO)	46	1,79%	84,10%	2	2	4	6	31	1
Economie-wiskunde (ASO)	103	1,52%	90,70%	2	1	3	13	83	1
Gezondheids- en welzijnswetenschappen (TSO)	580	9,07%	61,25%	43	73	93	159	179	33
Handel (TSO)	591	4,29%	58,27%	50	95	87	152	170	37
Hotel (TSO)	40	2,48%	39,32%	8	12	3	9	6	2
Humane wetenschappen (ASO)	1969	7,56%	82,33%	48	98	145	356	1256	66
Informaticabeheer (TSO)	41	1,11%	43,18%	7	9	8	10	5	2
Jeugd- en gehandicaptenzorg (TSO)	238	7,62%	55,32%	21	36	41	54	59	27
Kantooradministratie en gegevensbeheer (BSO)	225	2,54%	24,77%	53	70	27	28	5	42
Kinderzorg (BSO)	112	2,06%	30,38%	38	20	14	18	7	15
Latijn-moderne talen (ASO)	136	1,56%	85,48%	8	5	2	26	91	4
Latijn-wetenschappen (ASO)	50	0,75%	94,61%	1			2	46	1
Latijn-wiskunde (ASO)	39	0,34%	94,78%			2	2	34	1
Lichamelijke opvoeding en sport (TSO)	287	4,12%	51,34%	41	56	41	61	66	22
Moderne talen-wetenschappen (ASO)	246	2,39%	89,73%	2	7	11	29	189	8
Moderne talen-wiskunde (ASO)	35	2,38%	94,38%		2		1	32
Multimedia (TSO)	36	2,37%	35,67%	7	7	11	5	4	2
Naamloos leerjaar (BSO)	31	1,45%	25,54%	9	13	1	2	3	3
Onthaal en public relations (TSO)	121	6,54%	43,23%	20	31	18	20	21	11
Schoonheidsverzorging (TSO)	109	3,31%	41,80%	22	27	12	27	13	8
Secretariaat-talen (TSO)	302	6,06%	56,72%	38	41	46	68	82	27
Sociale en technische wetenschappen (TSO)	2625	10,84%	64,04%	157	342	378	685	958	105
Sportwetenschappen (ASO)	57	1,89%	85,18%	3		4	9	37	4
Techniek-wetenschappen (TSO)	73	1,64%	67,57%	2	8	14	15	31	3
Thuis- en bejaardenzorg / zorgkundige (BSO)	36	0,41%	31,20%	6	11	6	3	3	7
Toegepaste beeldende kunst (KSO)	32	2,35%	53,62%	2	8	4	8	7	3
Toerisme (TSO)	105	4,90%	44,29%	14	24	19	19	20	9
Wetenschappen-wiskunde (ASO)	245	0,67%	92,24%	5	1	9	25	197	8
Woordkunst-drama (KSO)	70	6,82%	66,54%	7	5	10	20	27	1

bron: Ministerie van Onderwijs en Vorming