Opleidingsvorm 2 (OV2)

Om je te kunnen inschrijven in het buitengewoon onderwijs, heb je een verslag nodig van een centrum voor leerlingenbegeleiding. Het CLB moet in dat verslag nagaan welke maatregelen je huidige school al nam om je te ondersteunen en moet aangeven waarom deze maatregelen onvoldoende zijn om de gewone leerdoelen te behalen in een school voor gewoon basisonderwijs of secundair onderwijs.

Het verslag beschrijft dat je een individueel aangepast leertraject nodig hebt. Met dit verslag kan je je inschrijven in een school voor buitengewoon onderwijs.

Een verslag motiveert de oriëntering naar:

  • Welk type buitengewoon onderwijs het meest geschikt is te voldoen aan je onderwijsbehoeften
  • (Voor het buitengewoon secundair onderwijs:) welke opleidingsvorm het meest geschikt is

Het verslag bundelt alle informatie die het CLB als multidisciplinair centrum voor deze motivering heeft verzameld. 

 In het verslag worden opgenomen:

  • de identificatiegegevens van de leerling: voornaam, achternaam, geboortedatum en adres,
  • de identificatiegegevens van de ouders: voornaam, achternaam en adres
  • de identificatiegegevens van het CLB dat het attest bij de eerste attestering heeft afgeleverd: naam, adres en instellingsnummer, en voor- en achternaam van de directeur;
  • het type en de opleidingsvorm voor buitengewoon secundair onderwijs bij de eerste attestering (dit kan ook een type zijn van buitengewoon basisonderwijs), met vermelding van de datum van de ondertekening van het attest, de ingangsdatum van het attest en de handtekening van de directeur van het centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB);
  • het type en de opleidingsvorm voor buitengewoon secundair onderwijs waarnaar de leerling verwezen wordt.
  • de mededeling dat de fasen van het zorgcontinuüm voor de betreffende leerling werden doorlopen, tenzij de school in uitzonderlijke omstandigheden kan motiveren dat het doorlopen van een bepaalde fase niet relevant is;
  • dat met toepassing van de principes van handelingsgericht werken de aanpassingen (waaronder remediërende, differentiërende, compenserende en dispenserende maatregelen) die nodig zijn om de leerling binnen een gemeenschappelijk curriculum te blijven meenemen, ofwel disproportioneel, ofwel onvoldoende zijn;
  • dat de onderwijsbehoeften van de leerling werden omschreven met toepassing van een classificatiesysteem dat wetenschappelijk onderbouwd is en gebaseerd is op een interactionele visie en een sociaal model van handicap; 
  • dat de onderwijsbehoeften van de leerling niet louter toe te schrijven zijn aan een gelijkekansenindicator van de leerling; 

Je ouders en jijzelf hebben recht op dat verslag. In geval van een effectieve inschrijving in een school voor buitengewoon onderwijs is het verslag bestemd voor de directeur om je inschrijving op school te staven en wordt het verslag toegevoegd aan het leerlingendossier op school.

Als je de school voor buitengewoon onderwijs verlaat, wordt het verslag aan je ouders terugbezorgd.

Je kan alleen naar een school met het type en - in het secundair onderwijs - de opleidingsvorm waar het verslag naar oriënteert.

Leeftijdsvoorwaarden:

Je kan worden toegelaten: 
- na de zomervakantie van het jaar waarin 13 jaar wordt; 
- of op gemotiveerd advies gevoegd bij het inschrijvingsverslag, na de zomervakantie van het jaar waarin je 12 jaar wordt; 
- of als je een getuigschrift basisonderwijs hebt;
- of als je hoogstens 21 jaar bent. 
Hierop bestaan er wel een aantal uitzonderingen. Je vindt deze in de omzendbrief. 

Opleidingsvorm 2

  • Beschrijving
  • Lessen
  • Scholen
  • Toelating
  • Attesten
  • Wat na
  • Links


Beschrijving van de opleiding

OV2 Algemeen

Dit is onderwijs gericht op maatschappelijk functioneren en participereren in een omgeving waar ondersteuning voorzien is en op tewerkstelling in een werkomgeving waar ondersteuning voorzien is. 
Met ‘tewerkstelling in een werkomgeving waar ondersteuning is voorzien’ wordt bedoeld: het verrichten van betaalde arbeid in een werkomgeving die afgestemd is op de capaciteiten, beperkingen, de arbeid-gerelateerde wensen en ontwikkelingsmogelijkheden van personen met eenarbeidshandicap.

Deze opleidingsvorm omvat 2 fasen, elke fase duurt ten minste 2 leerjaren.
De eerste fase geeft voorrang aan de sociale aanpassing en waarborgt tevens de arbeidsgeschiktmaking.
Ten minste vijftien van de wekelijkse periodes worden voorbehouden aan de algemene en sociale vorming.
De tweede fase geeft voorrang aan de arbeidsgeschiktmaking. Ten minste negen van de wekelijkse periodes worden voorbehouden aan de algemene en sociale vorming.
De klassenraad bijgestaan door de instelling gelast met de begeleiding bepaalt voor iedere leerling de respectieve duur van elke fase.
Gedurende de 2e fase kunnen stages (individueel en in groep) worden georganiseerd tijdens het schooljaar.
Uitzonderlijk kunnen deze stages georganiseerd worden tijdens de vakanties.
Als je de school verlaat, heb je recht op een attest van gevolgde vorming.

OV2 type specifiek

Type 2 is er voor kinderen met een verstandelijke beperking die voldoen aan alle onderstaande criteria:

  • ze hebben significante beperkingen in het intellectueel functioneren, wat op basis van een psychodiagnostisch onderzoek tot uiting komt in een totaal intelligentiequotiënt op een gestandaardiseerde en genormeerde intelligentietest dat twee of meer standaarddeviaties beneden het gemiddelde ligt ten opzichte van een normgroep van leeftijdsgenoten, rekening houdend met het betrouwbaarheidsinterval;
  • ze hebben significante beperkingen in het adaptief gedrag, wat op basis van psychodiagnostisch onderzoek tot uiting komt in een uitslag op een gestandaardiseerde en genormeerde schaal voor adaptief gedrag, die twee of meer standaarddeviaties beneden het gemiddelde ligt ten opzichte van een normgroep van leeftijdgenoten, rekening houdend met het betrouwbaarheidsinterval;
  • de functioneringsproblemen zijn ontstaan vóór de leeftijd van 18 jaar;
  • het besluit "verstandelijke beperking" wordt genomen na een periode van procesdiagnostiek;

Type 3 is er voor voor jongeren met een emotionele of gedragsstoornis en die geen verstandelijke beperking hebben (zoals bepaald in type 2).
Jongeren met een emotionele of gedragsstoornis zijn jongeren bij wie op basis van gespecialiseerde, door een multidisciplinair team aangeleverde diagnostiek, met inbegrip van psychiatrisch onderzoek, een van de volgende problematieken wordt vastgesteld:

  • een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit;
  • een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis;
  • de gedragsstoornis in enge zin, `conduct disorder';
  • een angststoornis;
  • een stemmingsstoornis;
  • een hechtingsstoornis;

Type 4 is er voor kinderen met een motorische beperking. Dit zijn kinderen bij wie op basis van specifieke medische diagnostiek, een uitval wordt vastgesteld in de neuromusculoskeletale en beweginggerelateerde functies, meer bepaald:

  • de functies van gewrichten en beenderen;
  • de spierfuncties, meer bepaald de spierkracht, de tonus en het uithoudingsvermogen, met gedeeltelijke of volledige uitval van:
  1. een van de of beide bovenste of onderste ledematen
  2. de linkerzijde, de rechterzijde of beide zijden
  3. de romp
  4. overige.
  • de bewegingsfuncties;
  • een door medische diagnostiek geobjectiveerde problematiek met weerslag op het beweginggerelateerd functioneren die niet terug te brengen is tot criterium a) tot en met c) maar met een duidelijke impact op schoolse activiteiten.

Type 6 is er voor kinderen me een visuele beperking.
Dit zijn kinderen bij wie op basis van specifieke oogheelkundige diagnostiek een gezichtsstoornis werd vastgesteld die beantwoordt aan minstens een van de volgende criteria:

  • een optimaal gecorrigeerde gezichtsscherpte die kleiner dan of gelijk is aan 3/10 voor het beste oog;
  • b) een of meer gezichtsvelddefecten die meer dan 50% van de centrale zone van 30° beslaan of die het gezichtsveld concentrisch tot minder dan 20° verkleinen; 
  • een volledige altitudinale hemianopsie, een oftalmoplegie, een oculomotorische apraxie of een oscillopsie;
  • een ernstige gezichtsstoornis die uit een geobjectiveerde cerebrale pathologie voortvloeit, zoals cerebrale visuele inperking;
  • e) een door een oogarts geobjectiveerde visuele problematiek die niet tot criterium a) tot en met d) terug te brengen is, maar met een duidelijke impact op schoolse activiteiten.

Type 7 is er voor kinderen met een auditieve beperking die op basis van audiologisch onderzoek door een NKO-arts beantwoorden aan een van de onderstaande criteria:

  • volgens de fletcher-index een gemiddeld gehoorverlies hebben voor de frequenties 500, 1000 en 2000 Hz van 40dB of meer voor het beste oor zonder correctie;
  • als de fletcher-index minder dan 40 dB bedraagt: een foneemscore van 80% of minder hebben bij de spraakaudiometrie met woorden met een MKM samenstelling bij 70dB geluidsterkte; 
  • een door een NKO-arts geobjectiveerde auditieve problematiek die niet terug te brengen is tot criterium a of b, maar met een duidelijke impact op de schoolse activiteiten”

Ook kinderen met  STOS horen bij type 7
Kinderen met een spraak- of taalstoornis (die niet voldoen aan criteria type 2) waarvoor op basis van een multidisciplinair onderzoek door een erkend gespecialiseerd team met minstens een logopedist, audioloog en NKO-arts een van de volgende problematieken wordt vastgesteld:
voor leerlingen jonger dan 6 jaar:

  • kinderafasie met een terugval in de taalontwikkeling of
  • een vermoeden van ontwikkelingsdysfasie, gebaseerd op de vaststelling van een zeer moeizame spraak- en taalontwikkeling en met een duidelijke impact op schoolse activiteiten.

voor leerlingen vanaf 6 jaar:

  • diagnose ontwikkelingsdysfasie of kinderafasie.

Type 9 is bestemd voor jongeren met ASS (autismespectrumstoornis) die niet voldoen aan de criteria voor type 2.


Welke lessen krijg je?

In opleidingsvorm 2 krijg je een algemene en sociale vorming en een arbeidstraining.

De leeractiviteiten binnen de algemene en sociale vorming gaan over algemene en sociale aanpassing, compensatietechnieken, lichamelijke opvoeding en lessen in de erkende godsdiensten, in de niet-confessionele zedenleer of in de cultuurbeschouwing.

Arbeidstraining omvat de leeractiviteiten over de technische en praktische beroepsopleiding. De arbeidstraining leert je hoe de maatschappij werkt en hoe je aan de samenleving kan deelnemen in een omgeving waar je ondersteund wordt. De arbeidstraining zorgt ervoor dat je kan gaan werken in een werkomgeving die je steun geeft. Daarmee wordt bedoeld: het verrichten van betaalde arbeid in een werkomgeving die rekening houdt met wat je kan, wat je moeilijk vindt, wat je graag wil op je werk en hoe je je persoonlijk kan ontwikkelen.

In deze opleidingsvorm kunnen stages worden ingericht.

Scholen


  BuSO Cardijnschool, Verheydenstraat 39, 1070 Anderlecht   02 520 05 72       t 2  
  BuSO Kasterlinden, Groot-Bijgaardenstraat 434, 1082 Sint-Agatha-Berchem   02 430 67 00       t 7   t 9  
  GO! BuSO Heemschool 2, Beizegemstraat 132, 1120 Neder-Over-Heembeek   02 262 02 60       t 2   t 4  
  BuSO Sint-Franciscus, Lostraat 175, 1760 Strijtem   053 64 66 40       t 2   t 3  
  BuSO De Ark, Manchesterlaan 50, 2030 Antwerpen   03 542 39 98       t 2   t 9  
  BuSO De Tjalk OV1-OV2, Tjalkstraat 11, 2030 Antwerpen   03 541 32 80       t 4  
  BuSO De Leerexpert - Columbiastraat 5, Columbiastraat 5, 2030 Antwerpen   03 334 44 70       t 2   t 9  
  BuSO De Leerexpert - Burchtse Weel, Burchtse Weel 102, 2050 Antwerpen   03 250 16 40       t 2  
  BuSO De Leerexpert - Schoolstraat, Burchtse Weel 102, 2050 Antwerpen   03 250 16 40       t 2  
  BuSO Instituut Mevrouw Govaerts, Kastanjedreef 12, 2220 Heist-op-den-Berg   015 24 42 85       t 2   t 3  
  BuSO VIBO, Oude Arendonkse Baan 36, 2360 Oud-Turnhout   014 45 07 92       t 2   t 4   t 9  
  BuSO Oosterlo, Eindhoutseweg 25, 2440 Geel   014 86 11 47       t 2   t 9  
  GO! BuSO de 3master, Kempenstraat 32, 2460 Kasterlee   014 85 00 52       t 2   t 3   t 4   t 9  
  GO! Busleyden Atheneum BuSO De Beemden, Stuivenbergbaan 135, 2800 Mechelen   015 41 48 70       t 2   t 3   t 4  
  BuSO Sint-Janshof, Nekkerspoelstraat 358_A, 2800 Mechelen   015 20 27 61       t 2   t 9  
  GO! BuSO Groenlaar, Predikherenhoevestraat 31, 2840 Reet   03 888 38 64       t 2   t 3   t 4   t 9  
  BuSO De Leerexpert Schotensesteenweg 252, Bredabaan 89, 2930 Brasschaat   03 334 43 10       t 2   t 3   t 7   t 9  
  GO! SBSO Zonnebos, Moerstraat 50, 2970 's Gravenwezel   03 680 12 50       t 2   t 3   t 4   t 9  
  BuSO Berkenbeek, Nieuwmoerse Steenweg 113_C, 2990 Wuustwezel   03 669 67 73       t 2  
  BuSO Woudlucht, Prosperdreef 3, 3001 Heverlee   016 38 06 66       t 2   t 4   t 9  
  BuSO Ter Bank, Tervuursesteenweg 295, 3001 Heverlee   016 29 01 81       t 2   t 9  
  GO! BuSO Zonnegroen, Sint-Truidensesteenweg 44, 3440 Zoutleeuw   011 78 92 94       t 2   t 3   t 9  
  BuSO VIBO Sint-Barbara, Mijnschoolstraat 63, 3580 Beringen   011 42 13 88       t 2   t 3   t 4   t 9  
  GO! BuSO De Richter, Richter 27, 3600 Genk   089 35 90 25       t 2   t 3   t 9  
  BuSO De Wissel, Arbeidsstraat 66, 3600 Genk   089 38 03 49       t 2   t 3   t 9  
  BuSO De Garve, Langs de Graaf 11, 3650 Dilsen-Stokkem   089 50 35 33       t 2   t 3   t 9  
  BuSO Ter Engelen, Burgemeester Philipslaan 15_A, 3680 Maaseik   089 56 69 86       t 2   t 3  
  GO! Next SBSO - De Dageraad, Tapstraat 12, 3720 Kortessem   011 34 34 47       t 2   t 3   t 4   t 9  
  Hasp-O Zuid, Naamsesteenweg 167, 3800 Sint-Truiden   011 68 09 47       t 2   t 9  
  GO! SBSO HELIX, Speelpleinstraat 77, 3920 Lommel   011 55 02 10       t 2   t 9  
  BuSO Sint-Elisabeth OV2 & OV4, Steenovenstraat 20, 3990 Peer   011 52 03 60       t 2   t 3   t 6   t 9  
  BuSO Spermalie, Oliebaan 2_B, 8000 Brugge   050 47 19 85       t 6   t 7   t 9  
  SBSO De Varens, Manitobalaan 48, 8200 Sint-Andries   050 38 86 60       t 2   t 3   t 4   t 9  
  BuSO Ravelijn, Barrièrestraat 4_A, 8200 Sint-Michiels   050 38 07 03       t 2  
  GO! BuSO aan Zee, Dennenlaan 2, 8430 Middelkerke   059 30 08 30       t 2   t 4   t 9  
  Rhizo BuSO, Bad Godesberglaan 21, 8500 Kortrijk   056 24 38 60       t 2   t 9  
  GO! Athena - campus Ter Bruyninge, Bruyningstraat 52, 8510 Marke   056 22 59 20       t 2   t 3   t 4   t 6   t 9  
  Inspirant aan zee BuSO, Albert I Laan 56, 8670 Oostduinkerke   058 53 20 80       t 2   t 3   t 9  
  GO! SBSO Sterrebos, Bornstraat 52, 8800 Roeselare   051 22 74 11       t 2   t 3   t 4   t 9  
  BuSO VSO De Wissel, Bruggestraat 39, 8820 Torhout   050 23 13 65       t 2   t 3   t 9  
  BuSO Dominiek Savio, Koolskampstraat 24, 8830 Gits   051 23 06 50       t 4  
  BuSO De Pinker, Pezelstraat 16, 8970 Poperinge   057 33 56 88       t 2   t 3   t 9  
  BuSO De Pinker, Oostlaan 11 C, 8970 Poperinge   057 35 27 78       t 3   t 9  
  BuSO Instituut Bert Carlier, Eendrachtstraat 85, 9000 Gent   09 225 89 46       t 2   t 3   t 9  
  BuSO IVIO Binnenhof, Koningstraat 12, 9000 Gent   09 228 45 90       t 2   t 9  
  BuSO Styrka Secundair Onderwijs, Ebergiste De Deynestraat 1, 9000 Gent   09 240 13 73       t 3  
  Styrka Secundair Onderwijs@waterkant, Stropkaai 38, 9000 Gent     t 2  
  BuSO Sint-Gregorius, Jules Destréelaan 67, 9050 Gentbrugge   09 210 01 50       t 3   t 4   t 7   t 9  
  GO! sbso baken, Bellestraat 89, 9100 Sint-Niklaas   03 776 46 65       t 2   t 4   t 9  
  BuSO Broederschool Lokeren, Molenstraat 38, 9160 Lokeren   09 348 37 96       t 2   t 3  
  GO! IBSO De Horizon, Molendreef 57, 9300 Aalst   053 78 89 59       t 2   t 4   t 9  
  BuSO Levensvreugde, Botermelkstraat 201, 9300 Aalst   053 76 79 73       t 2  
  BuSO Bernardusdriesprong, Vlaanderenstraat 6, 9700 Oudenaarde   055 30 19 99       t 2   t 9  
  BuSO Wagenschot, Steenweg 2, 9810 Nazareth   09 280 89 60       t 2   t 3   t 9  
  GO! BuSO "t Vurstjen, Vurstjen 27, 9940 Evergem   09 253 13 57       t 2   t 4   t 9  

Toelatingsvoorwaarden

Om je te kunnen inschrijven in het buitengewoon onderwijs, heb je een verslag nodig van een centrum voor leerlingenbegeleiding. Het CLB moet in dat verslag nagaan welke maatregelen je huidige school al nam om je te ondersteunen en moet aangeven waarom deze maatregelen onvoldoende zijn om de gewone leerdoelen te behalen in een school voor gewoon basisonderwijs of secundair onderwijs.

Het verslag beschrijft dat je een individueel aangepast leertraject nodig hebt. Met dit verslag kan je je inschrijven in een school voor buitengewoon onderwijs.

Een verslag motiveert de oriëntering naar:

  • Welk type buitengewoon onderwijs het meest geschikt is te voldoen aan je onderwijsbehoeften
  • (Voor het buitengewoon secundair onderwijs:) welke opleidingsvorm het meest geschikt is

Het verslag bundelt alle informatie die het CLB als multidisciplinair centrum voor deze motivering heeft verzameld. 

 In het verslag worden opgenomen:

  • de identificatiegegevens van de leerling: voornaam, achternaam, geboortedatum en adres,
  • de identificatiegegevens van de ouders: voornaam, achternaam en adres
  • de identificatiegegevens van het CLB dat het attest bij de eerste attestering heeft afgeleverd: naam, adres en instellingsnummer, en voor- en achternaam van de directeur;
  • het type en de opleidingsvorm voor buitengewoon secundair onderwijs bij de eerste attestering (dit kan ook een type zijn van buitengewoon basisonderwijs), met vermelding van de datum van de ondertekening van het attest, de ingangsdatum van het attest en de handtekening van de directeur van het centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB);
  • het type en de opleidingsvorm voor buitengewoon secundair onderwijs waarnaar de leerling verwezen wordt.
  • de mededeling dat de fasen van het zorgcontinuüm voor de betreffende leerling werden doorlopen, tenzij de school in uitzonderlijke omstandigheden kan motiveren dat het doorlopen van een bepaalde fase niet relevant is;
  • dat met toepassing van de principes van handelingsgericht werken de aanpassingen (waaronder remediërende, differentiërende, compenserende en dispenserende maatregelen) die nodig zijn om de leerling binnen een gemeenschappelijk curriculum te blijven meenemen, ofwel disproportioneel, ofwel onvoldoende zijn;
  • dat de onderwijsbehoeften van de leerling werden omschreven met toepassing van een classificatiesysteem dat wetenschappelijk onderbouwd is en gebaseerd is op een interactionele visie en een sociaal model van handicap; 
  • dat de onderwijsbehoeften van de leerling niet louter toe te schrijven zijn aan een gelijkekansenindicator van de leerling; 

Je ouders en jijzelf hebben recht op dat verslag. In geval van een effectieve inschrijving in een school voor buitengewoon onderwijs is het verslag bestemd voor de directeur om je inschrijving op school te staven en wordt het verslag toegevoegd aan het leerlingendossier op school.

Als je de school voor buitengewoon onderwijs verlaat, wordt het verslag aan je ouders terugbezorgd.

Je kan alleen naar een school met het type en - in het secundair onderwijs - de opleidingsvorm waar het verslag naar oriënteert.

Leeftijdsvoorwaarden:

Je kan worden toegelaten: 
- na de zomervakantie van het jaar waarin 13 jaar wordt; 
- of op gemotiveerd advies gevoegd bij het inschrijvingsverslag, na de zomervakantie van het jaar waarin je 12 jaar wordt; 
- of als je een getuigschrift basisonderwijs hebt;
- of als je hoogstens 21 jaar bent. 
Hierop bestaan er wel een aantal uitzonderingen. Je vindt deze in de omzendbrief. 

Attesten

De school kiest tussen twee mogelijke attesten:

  • attest maatschappelijk functioneren en participeren in een omgeving met ondersteuning;
  • attest maatschappelijk functioneren en participeren in een omgeving met ondersteuning én arbeidsdeelname in een omgeving met ondersteuning. 

Wat na deze opleiding?

De jongeren kunnen maatschappelijk functioneren binnen een beschermde leefwereld (vb. thuis, begeleid zelfstandig wonen, ...) en eventueel werken in een beschermde arbeidsomgeving (vb. een beschutte werkplaats, begeleid werken (onbezoldigd enkele uren of dagen per week gaan werken in het gewone arbeidsmilieu), een dagcentrum in combinatie met begeleid werken, heel soms in het gewone arbeidscircuit.

Interessante links

Buitengewoon onderwijs: Vlaams agentschap voor personen met een handicap

Buitengewoon onderwijs: FOD Sociale zekerheid voor personen met een handicap

Buitengewoon onderwijs: Opzoeken dichtstbijzijnde school

Buitengewoon onderwijs: Gezin en handicap

Buitengewoon onderwijs: Gespecialiseerde trajectbepaling en -begeleiding