Flexibel studeren in hoger onderwijs
Wat?
Je 'moet' geen voltijds dagonderwijs volgen om een diploma hoger onderwijs te behalen. Je 'moet' ook geen aangeboden modeltraject volgen. Heel wat opleidingen kan je volgen in een flexibel systeem dat beter bij je situatie past. Dit gebeurt altijd na overleg met de hogeschool of universiteit. Het gaat hier dan bijvoorbeeld over een individueel studieprogramma, afstandsonderwijs, avond- en/of weekendonderwijs, starten in februari, ...
Informeer je bij de onderwijsinstellingen.
Individueel studieprogramma
Je kan, in samenspraak met je instelling, een individueel studieprogramma samenstellen. In overleg kan je bepalen hoeveel studiepunten je opneemt. Weet wel dat 27 studiepunten een minimum is om als student erkend te worden en in aanmerking te komen voor het groeipakket en studietoelage.
Werkstudenttraject
De studietrajecten zijn zo opgebouwd dat je werken en studeren gemakkelijker kan combineren. Wettelijk ben je werkstudent, als je beantwoordt aan deze criteria:
- je werkt minstens 80 u per maand in dienstverband of je bent uitkeringsgerechtigd werkzoekende en de opleiding kadert binnen een traject naar werk;
- je hebt nog geen masterdiploma;
- je volgt een studietraject met specifieke onderwijs- en leervormen en met specifieke modaliteiten van begeleiding en aanbod.
Afstandsonderwijs
Afstandsonderwijs is bedoeld voor studenten die niet kunnen deelnemen aan dagonderwijs.
- Het wordt bijna uitsluitend met behulp van multimedia verstrekt. Men spreekt ook soms over e-learning.
- De student leert zelfstandig, op eigen tempo, waar en wanneer hij/zij wil.
- Ook begeleiding en hulp wordt gegeven vanop afstand, meestal online.
- Over het algemeen zijn er een aantal vaste contactmomenten tussen student en onderwijsinstelling.
- Op het einde van de rit wordt net hetzelfde diploma verworven als na het dagonderwijs.
Begeleide zelfstudie
Je kan je ook inschrijven voor begeleide zelfstudie aan een hogeschool of universiteit.
Je gaat zelfstandig aan de slag met de leerstof, maar wel met de ondersteuning en begeleiding van de docent of studiebegeleider. Dit kan via online platforms, persoonlijke contacten, of door middel van extra oefeningen en vragenlessen.
Avond- en/of weekendonderwijs
Deze vorm van flexibel studeren in het hoger onderwijs is voornamelijk bedoeld voor hen die studeren willen combineren met werken, met een gezin, ...
Je volgt de lessen 's avonds en/of in de weekends (zaterdag). Het wordt ook gecombineerd met online cursussen, videocolleges en webinars.
Gegroepeerde lessen
In sommige onderwijsinstellingen biedt men de mogelijkheid aan om de lessen gegroepeerd op 1 dag te krijgen. Dit kan ook gecombineerd zijn met andere flexibele leerwegen zoals e-learning, ...
Starten in februari
In de meeste hogescholen en universiteiten kan je voor een aantal opleidingen ook starten in februari. Dit voor bijvoorbeeld studenten die pas laat beslissen, of die nog niet over het vereiste diploma beschikken bij de aanvang van het academiejaar. Of ook voor studenten die in de loop van academiejaar willen veranderen van opleiding.
Open universiteit
Aan de Open Universiteit kan je via zelfstudie een universitair bachelor- of masterdiploma behalen. In online afstandsonderwijs bepaal je zelf je eigen studietempo.
De opleidingen zijn modulair opgebouwd en het examensysteem is flexibel.
Je leert zelfstandig, via zelfstudie, maar je kan ook een beroep doen op een studieadviseur of mentor.
De cursussen worden aangeboden op een vast of een variabel startmoment.
Je krijgt toegang tot het online leerplatform en bij een aantal cursussen kan je online of in de studiecentra bijeenkomsten bijwonen.
Let wel op: de Open Universiteit is een Nederlandse universiteit, die ook aan elke Vlaamse universiteit een studiecentrum heeft.
Binnen de Europese bachelor-masterstructuur kan je het diploma van de Open Universiteit gelijkwaardig laten verklaren met een Vlaams bachelor- of masterdiploma.
Voor meer informatie kan je terecht bij de Vlaamse studiecentra of NARIC-Vlaanderen.
Studeren via examencontract
Je schrijft je in voor het afleggen van examens met het oog op het behalen van hetzij een diploma van een opleiding, hetzij een creditbewijs voor één of meerdere opleidingsonderdelen.
Studeren met een examencontract is zelfstudie. Je krijgt weinig of geen ondersteuning of begeleiding vanuit de hogeschool of universiteit.
Je hebt meestal ook niet het recht om de lessen of seminaries bij te wonen.
Je legt enkel de examens af.
Bepaalde opleidingsonderdelen komen omwille van hun aard (bv. een practicum) niet in aanmerking voor een examencontract. De instelling legt in de onderwijsregeling vast over welke opleidingsonderdelen het gaat en motiveert dat ook.
Bijzondere statuten
Naast de georganiseerde flexibele systemen bestaat er ook een veelheid aan bijzondere statuten :
- studenten met een functiebeperking;
- studenten met uitzonderlijke individuele of sociale omstandigheden (vb. gezondheidsproblemen, zelfstandige studenten …);
- student-ondernemer;
- erkende topsporters;
- professionele kunstbeoefenaars;
- studenten met een mandaat in een centraal advies- of bestuursorgaan;
- …
Een bijzonder statuut moet goedgekeurd worden door de betrokken onderwijsinstelling.
VDAB-traject
Als je ingeschreven bent als werkzoekende en al minstens twee jaar de schoolbanken hebt verlaten, kan je via de VDAB gratis een opleiding in het hoger onderwijs volgen.
Je moet voldoen aan bepaalde voorwaarden:
- Inschrijving bij VDAB als werkzoekende.
- Bereidheid om voltijds een dagopleiding te volgen.
- Geen beroepsinschakelingstijd doorlopen.
- Nog geen VDAB-opleiding voor een diploma hoger onderwijs gevolgd.
- Voldoen aan de specifieke voorwaarden van je studieniveau.
- Succesvol doorlopen van een screening die je geschiktheid voor de studie nagaat.
- Je behoudt je werkloosheidsuitkering.
- Je inschrijvingsgeld en leermateriaal worden terugbetaald.
- Je komt mogelijk in aanmerking voor vergoedingen, zoals een verplaatsings- of kinderopvangvergoeding.
