Voorwaarden voor 5- jarigen
(al wie 5 jaar geworden is vóór 1 januari van het lopende schooljaar)
Een (niet-bindend) advies van het CLB en de toelating van de klassenraad zijn steeds nodig.  
De klassenraad beslist over de toelating van een vijfjarige tot het gewoon lager onderwijs. 
De school deelt de beslissing omtrent de toelating tot het gewoon lager onderwijs mee, uiterlijk de tiende schooldag van september voor leerlingen die ingeschreven zijn vóór 1 september. 
Voor leerlingen die vanaf 1 september ingeschreven worden, deelt de school de beslissing mee uiterlijk tien schooldagen na de inschrijving.
In afwachting van de mededeling is de leerling ingeschreven onder opschortende voorwaarde. 
Wanneer deze termijnen overschreden worden, is de leerling ingeschreven. 
Wanneer de beslissing tot toelating negatief is, moet de beslissing schriftelijk meegedeeld en gemotiveerd worden. 
Na kennisneming van en toelichting bij het advies van het CLB en na toelating door de klassenraad, nemen de ouders de uiteindelijke beslissing over de vervroegde instap.

Deze toelatingsvoorwaarde geldt ook in de Franstalige scholen in de rand- en taalgrensgemeenten die deel uitmaken van het Nederlandse taalgebied.

Voorwaarden voor 6- jarigen
(al wie 6 jaar geworden is vóór 1 januari van het lopende schooljaar)
6- jarigen die vorig schooljaar minimum 250 halve dagen aanwezig waren in een erkende Nederlandstalige school voor kleuteronderwijs, hebben recht op toelating tot het gewoon lager onderwijs. 
De ouders van deze leerlingen maken zelf de keuze of de leerling op 6 jaar in het gewoon lager onderwijs instapt of een jaar langer kleuteronderwijs volgt.

Voor 6- jarigen die geen 250 halve dagen aanwezigheid in een erkende Nederlandstalige school voor kleuteronderwijs hebben, beslist de klassenraad van het lager onderwijs over de toelating.

Deze beslissing is enkel geldig voor de school waar de klassenraad de beslissing nam en niet voor andere scholen!
De manier waarop de klassenraad deze beslissing neemt bepaalt de school zelf (bijv. contact name met de kleuterschool, advies van het CLB, een oriënterend gesprek met de leerling/ouders, testen, …).
De school deelt de beslissing omtrent de toelating tot het gewoon lager onderwijs mee:
- ten laatste de 10e schooldag van september, voor leerlingen die ingeschreven zijn vóór 1 september. 
- ten laatste 10 schooldagen na de inschrijving voor leerlingen die vanaf 1 september ingeschreven worden. 
In afwachting van de mededeling is de leerling ingeschreven onder opschortende voorwaarde. 
Wanneer deze termijnen overschreden worden is de leerling ingeschreven. 
Wanneer de beslissing tot toelating negatief is, moet deze beslissing schriftelijk meegedeeld + gemotiveerd worden.

Voldoende aanwezigheid in een Nederlandstalige erkende school voor kleuteronderwijs is geen vereiste voor leerlingen die instappen in het gewoon lager onderwijs in Franstalige scholen die deel uitmaken van het Nederlandse taalgebied (in de rand- en taalgrensgemeenten).
Zij hebben op basis van hun leeftijd van 6 jaar recht op toelating tot het gewoon lager onderwijs.

De klassenraad van het lager onderwijs beslist over de toelating voor de leerlingen die niet voldoende aanwezig zijn geweest .

Voorwaarden voor 7- jarigen
(al wie 7 jaar geworden is vóór 1 januari van het lopende schooljaar)
Deze leerlingen hebben op basis van hun leeftijd recht op toelating tot het gewoon lager onderwijs.

Bijkomende taalvoorwaarden 
Vanaf 1 september 2014 moeten scholen voor elke leerling die voor het eerst in het Nederlandstalig gewoon lager onderwijs instroomt, een verplichte screening van het niveau van de onderwijstaal uitvoeren NA inschrijving. 
Deze screening informeert over de beginsituatie van de leerling en wordt gevolgd door een taaltraject aangepast aan de leerling. 
Voor leerlingen die onvoldoende Nederlands kennen om de lessen te kunnen volgen, is een taalbad van maximaal 1 jaar mogelijk.
Leerlingen die beantwoorden aan de criteria van anderstalige nieuwkomer, moeten geen taalscreening doen. 
Zij krijgen sowieso een aangepast taaltraject.

Verplichte taalscreening

Wanneer de klassenraad oordeelt dat je de doelen uit het leerplan die het bereiken van de eindtermen beogen, voldoende bereikt hebt, ontvang je op het einde van het basisonderwijs het getuigschrift basisonderwijs. 

De aangekondigde maatregel dat leerlingen die het getuigschrift basisonderwijs niet krijgen, vanaf het schooljaar 2018-2019 een getuigschrift krijgen dat aangeeft welke doelen ze wel bereikt hebben, wordt ingetrokken (dit onder voorbehoud van goedkeuring door het Vlaams Parl ement van Onderwijsdecreet XXIX ). De bestaande procedure voor uitreiking van het getuigschrift basisonderwijs blijft dus behouden.
Meer info hierover in de omzendbrief 'Het uitreiken van het getuigschrift Basisonderwijs'.

Vervroegd?
Ook wanneer je (nog) niet het volledig lager onderwijs hebt doorlopen kan de klassenraad beslissen om je het getuigschrift basisonderwijs toe te kennen.
Voorwaarde is dat je de doelen die in de eindtermen zijn opgenomen, hebt bereikt én minstens vier jaar hebt doorgebracht in de lagere school. Alleen de onderwijsminister kan op die regel een afwijking toestaan.
Bedoeling is bvb. een hoogbegaafde leerling uit het vierde of vijfde leerjaar onmiddellijk naar het secundair onderwijs te laten overstappen.

Elke leerplichtige leerling die lager onderwijs via huisonderwijs volgt of in een niet-erkende school en iedereen die tenminste 9 jaar is - en geen getuigschrift van basisonderwijs heeft, kan het getuigschrift basisonderwijs behalen via de examencommissie.