BUSO: Opleidingsvorm 3 (OV3)

Voor een opleiding in het buitengewoon onderwijs OV4 moet je een OV4-verslag hebben dat wordt opgesteld door een CLB. Het bestaat uit een attest en een protocol ter verantwoording. 

Een overstap maken naar BuSO OV4 vanuit een andere opleidingsvorm kan onder bepaalde voorwaarden (zie SO/2011/03/BuSO, 14.) Hiervoor moet je IAC-verslag worden aangepast naar een OV4-verslag. Dit gebeurt na overleg tussen de klassenraad, het CLB en de ouders.

Instapmoment:

  • Je kan tot en met 15 januari instappen in 5 BSO duaal.  

Algemene toelatingsvoorwaarden :

  • Je moet voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht, nl.:
    • je moet minstens 16 jaar zijn of
    • je bent 15 jaar én je hebt de 1e 2 leerjaren van het SO volledig gevolgd (je hoeft niet geslaagd te zijn.)

De overige algemene toelatingsvoorwaarden zijn dezelfde als voor niet duale opleidingen:

  • geslaagd zijn in 4 SO (alle finaliteiten)* Let op! Bij een B-attest word je niet toegelaten tot bepaalde studierichtingen
  • het getuigschrift van de 2e graad behaald hebben (via de examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap of via een CDO) én het akkoord van de klassenraad om te mogen starten
  • zonder studiebewijs uit 4 SO toch toegelaten worden door de klassenraad die bepaalt dat je een cognitief sterk functionerende leerling bent
  • als je rechtstreeks uit een niet-Vlaamse school** of uit een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN) komt, kan de klassenraad je toelaten. Dit moet beslist worden binnen de 35 kalenderdagen vanaf je start in dat leerjaar
  • als je een zij-instromer *** bent, kan de klassenraad akkoord gaan met je instap in deze duale opleiding

Uitzondering: Flexibele instap


Je kan ook starten in 5 BSO duaal als je:

  • in de 2e graad geslaagd bent voor de beroepskwalificatie(s)/ deelkwalificatie(s) van de onderliggende duale opleiding zonder geslaagd te zijn voor de algemene vorming.
    De duale 3e graadsopleiding moet wel aansluiten bij deze van de 2e graad. Eens je de ontbrekende algemene vorming van de 2e graad hebt verworven, behaal je het getuigschrift van de 2e graad. Vervolgens probeer je de onderwijskwalificatie van de 3e graad te behalen.

Let op! Voor bepaalde opleidingen gelden er bijkomende toelatingsvoorwaarden. Deze staan beschreven in het standaardtraject van de opleiding. Zie tabblad ‘Lessen’.

 

Kan je starten in het 6e jaar duaal?

 

In 6 SO duaal: instappen kan tot en met de 1e lesdag van november. Later starten kan als de klassenraad dat toestaat.

 

Vanaf 1 sept. 2024 kan je pas instappen in 6 SO duaal in geval van een ernstige redenen en met akkoord van de klassenraad. Er is dan geen datum van toepassing meer.

 Ja.  Als je start in 6 BSO duaal, gelden naast specifieke en bijkomende toelatingsvoorwaarden, de algemene toelatingsvoorwaarden voor 6 BSO nl. ofwel:

  • geslaagd in 5 BSO in dezelfde studierichting
  • geslaagd in 5 BSO in een andere studierichting van hetzelfde studiegebied op voorwaarde dat de klassenraad akkoord gaat
  • geslaagd in 5 TSO in een studierichting van hetzelfde studiegebied op voorwaarde dat de klassenraad akkoord gaat
  • geslaagd in 5 ASO, TSO, KSO of BSO in een studierichting van een ander studiegebied. Op voorwaarde dat de klassenraad van 6 SO akkoord gaat na kennisname van het advies van de delibererende klassenraad van 5 SO. Deze beslissing moet gebaseerd zijn op ernstige redenen
  • mits een attest regelmatige lesbijwoning verkregen in 5 SO als de school werkt met het systeem van ‘uitstel van deliberatie tot het einde van de graad’. In dat geval stroom je automatisch door naar 6 BSO
  • zonder studiebewijs van 5 SO maar mits akkoord van de klassenraad. Op voorwaarde dat deze bepaalt dat jij een cognitief sterke leerling bent
  • als je overkomt uit een niet-Vlaamse school** of uit een Onthaalklas voor Anderstalige Nieuwkomers (OKAN), kan de klassenraad van de school je toelaten. Dit moet beslist worden binnen de 25 lesdagen vanaf je start in dat leerjaar
  • als je overstapt vanuit DBSO of Leertijd schat de klassenraad zelf in in welk leerjaar je het beste start. Zo kan je rechtstreeks worden toegelaten tot 6 SO duaal BSO. In de 3graad is dit enkel mogelijk als je al voldoet aan de voorwaarden om te starten in de 3e graad.

 

Je mag secundair onderwijs volgen tot het einde van het schooljaar waarin je 25 wordt. Enkel voor Se-n-Se en specialisatiejaren is er geen maximumleeftijd.

Veranderen tijdens schooljaar

Veranderen van school

Dit mag altijd.

Veranderen van studie in 5 SO

Je mag tot en met 15 januari binnen hetzelfde leerjaar overgaan naar een andere (niet-)duale studierichting.

Daarna mag het enkel als de klassenraad dit toelaat omwille van ernstige redenen.

Veranderen van studie in 6 SO

In 6 SO is veranderen van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaar niet toegelaten.  

Het kan enkel uitzonderlijk omwille van een ernstige reden:

  • na kennisname van het advies van de klassenraad van de studierichting die je tot dan toe volgt.
  • als de klassenraad hier toestemming voor geeft

Plant en milieu duaal




Beschrijving van de opleiding

Je gaat een overeenkomst alternerende opleiding aan en leert: 

  • helpen bij land- en tuinbouwteelten (akkerbouw/grove groenteteelt, fruitteelt, teelten onder bescherming of teelten in open lucht)
  • gemechaniseerd werk uitvoeren rekening houdend met de gezondheids- en veiligheidsvoorschriften en de milieunormen om de productiedoelstellingen (kwantiteit, kwaliteit, ...) te realiseren

Deze duale opleiding is gebaseerd op de 

  • Beroepskwalificatie assistent plantaardige productie, niveau 2
  • Beroepskwalificatie bestuurder landbouwmachines, niveau 3

Gemiddeld breng je minstens 20 u per week door op de werkvloer, de rest in de klas. Meer dan de helft van je graadsopleiding leer je dus op je werkplek.

Voor elke duale opleiding bestaat er 1 standaardtraject. Hierin staat gedetailleerd wat jij moet leren. Open het tabblad Lessen, om het te raadplegen.

Deze duale graadsopleiding loopt over 2 jaren.

Alle leerlingen stromen automatisch door van 5 BSO duaal naar 6  BSO duaal. 

Bron: www.duaalleren.vlaanderen en de Omzendbrief 'Duaal leren en de Aanloopfase'


Welke lessen krijg je?

Je opleiding is gebaseerd op het standaardtraject/curriculumdossier van deze 2-jarige duale opleiding. Hierin staat gedetailleerd wat jij moet leren op het vlak van: 

•algemene  vorming 

•beroepsgerichte vorming

Algemene vorming  bestaat uit: het Project algemene vakken (PAV), Frans of Engels, levensbeschouwing, lichamelijke opvoeding, vakoverschrijdende eindtermen van het SO, .…

De lessen krijg je hoofdzakelijk op school of (deels) geïntegreerd in de beroepsgerichte vorming. Op school worden ook praktijklessen gegeven. 

Beroepsgerichte vorming krijg je vooral op je reële werkplek. Je leert wat je moet kunnen als beginnende werknemer in een bepaald beroep.

Op de werkvloer leer je nieuwe vaardigheden en vervolmaak je je. 

Er bestaan geen algemene lessenroosters. Scholen beslissen zelf hoe ze het standaardtraject vertalen naar lessen en ze kunnen eigen accenten leggen. Om hier zicht op te krijgen contacteer je zelf de school van je keuze.

Werkplekleren? 

Een werkplek vinden is zeer belangrijk.
Per schooljaar krijg je hier een periode van 20 opleidingsdagen voor. Deze termijn gaat in vanaf je 1e lesdag in de duale opleiding. 

De periode waarin je nog geen werkplek hebt gevonden, wordt door de school voltijds ingevuld. Slechts in enkele situaties kan de periode van 20 opleidingsdagen, verlengd worden.

Je trajectbegeleider kan je helpen bij het zoeken naar een werkplek. Als je binnen de vastgelegde termijn geen overeenkomst hebt afgesloten met een bedrijf, moet je met je duale opleiding stoppen. 

De school werkt voor jou een individueel opleidingsplan uit waarin wordt rekening gehouden met het bedrijf en je specifieke noden. 

Lessen kunnen dus verschillen van school tot school en zelfs van leerling tot leerling. Het is ook de school die je opleiding opvolgt.  

Heb je nood aan aanpassingen op school en/of op de werkplek? Bespreek dit met je trajectbegeleider.

De school kan je opleiding lineair of modulair organiseren.

Lineair? dan volg je les volgens een schooljaarsysteem,
Modulair? dan bestaat je opleiding uit clusters (bundels van leeractiviteiten).

Voor elke duale opleiding bestaat er een standaardtraject/curriculumdossier. Hierin staat gedetailleerd wat jij moet leren. Meer informatie over de inhoud, competenties, beroepskwalificaties en doelstellingen vind je hier.

Meer info over duaal leren op duaalleren.vlaanderen.be.

Standaardtraject

Meer info op de website duaalleren.vlaanderen.be.
Meer info over het standaardtraject.

Scholen


   BuSO Kristus-Koning, BethaniĆ«nlei 5, 2960 Sint-Job-in-'t-Goor    03 217 03 50      t 3   t 9  

Toelatingsvoorwaarden

Voor een opleiding in het buitengewoon onderwijs OV4 moet je een OV4-verslag hebben dat wordt opgesteld door een CLB. Het bestaat uit een attest en een protocol ter verantwoording. 

Een overstap maken naar BuSO OV4 vanuit een andere opleidingsvorm kan onder bepaalde voorwaarden (zie SO/2011/03/BuSO, 14.) Hiervoor moet je IAC-verslag worden aangepast naar een OV4-verslag. Dit gebeurt na overleg tussen de klassenraad, het CLB en de ouders.

Instapmoment:

  • Je kan tot en met 15 januari instappen in 5 BSO duaal.  

Algemene toelatingsvoorwaarden :

  • Je moet voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht, nl.:
    • je moet minstens 16 jaar zijn of
    • je bent 15 jaar én je hebt de 1e 2 leerjaren van het SO volledig gevolgd (je hoeft niet geslaagd te zijn.)

De overige algemene toelatingsvoorwaarden zijn dezelfde als voor niet duale opleidingen:

  • geslaagd zijn in 4 SO (alle finaliteiten)* Let op! Bij een B-attest word je niet toegelaten tot bepaalde studierichtingen
  • het getuigschrift van de 2e graad behaald hebben (via de examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap of via een CDO) én het akkoord van de klassenraad om te mogen starten
  • zonder studiebewijs uit 4 SO toch toegelaten worden door de klassenraad die bepaalt dat je een cognitief sterk functionerende leerling bent
  • als je rechtstreeks uit een niet-Vlaamse school** of uit een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN) komt, kan de klassenraad je toelaten. Dit moet beslist worden binnen de 35 kalenderdagen vanaf je start in dat leerjaar
  • als je een zij-instromer *** bent, kan de klassenraad akkoord gaan met je instap in deze duale opleiding

Uitzondering: Flexibele instap


Je kan ook starten in 5 BSO duaal als je:

  • in de 2e graad geslaagd bent voor de beroepskwalificatie(s)/ deelkwalificatie(s) van de onderliggende duale opleiding zonder geslaagd te zijn voor de algemene vorming.
    De duale 3e graadsopleiding moet wel aansluiten bij deze van de 2e graad. Eens je de ontbrekende algemene vorming van de 2e graad hebt verworven, behaal je het getuigschrift van de 2e graad. Vervolgens probeer je de onderwijskwalificatie van de 3e graad te behalen.

Let op! Voor bepaalde opleidingen gelden er bijkomende toelatingsvoorwaarden. Deze staan beschreven in het standaardtraject van de opleiding. Zie tabblad ‘Lessen’.

 

Kan je starten in het 6e jaar duaal?

 

In 6 SO duaal: instappen kan tot en met de 1e lesdag van november. Later starten kan als de klassenraad dat toestaat.

 

Vanaf 1 sept. 2024 kan je pas instappen in 6 SO duaal in geval van een ernstige redenen en met akkoord van de klassenraad. Er is dan geen datum van toepassing meer.

 Ja.  Als je start in 6 BSO duaal, gelden naast specifieke en bijkomende toelatingsvoorwaarden, de algemene toelatingsvoorwaarden voor 6 BSO nl. ofwel:

  • geslaagd in 5 BSO in dezelfde studierichting
  • geslaagd in 5 BSO in een andere studierichting van hetzelfde studiegebied op voorwaarde dat de klassenraad akkoord gaat
  • geslaagd in 5 TSO in een studierichting van hetzelfde studiegebied op voorwaarde dat de klassenraad akkoord gaat
  • geslaagd in 5 ASO, TSO, KSO of BSO in een studierichting van een ander studiegebied. Op voorwaarde dat de klassenraad van 6 SO akkoord gaat na kennisname van het advies van de delibererende klassenraad van 5 SO. Deze beslissing moet gebaseerd zijn op ernstige redenen
  • mits een attest regelmatige lesbijwoning verkregen in 5 SO als de school werkt met het systeem van ‘uitstel van deliberatie tot het einde van de graad’. In dat geval stroom je automatisch door naar 6 BSO
  • zonder studiebewijs van 5 SO maar mits akkoord van de klassenraad. Op voorwaarde dat deze bepaalt dat jij een cognitief sterke leerling bent
  • als je overkomt uit een niet-Vlaamse school** of uit een Onthaalklas voor Anderstalige Nieuwkomers (OKAN), kan de klassenraad van de school je toelaten. Dit moet beslist worden binnen de 25 lesdagen vanaf je start in dat leerjaar
  • als je overstapt vanuit DBSO of Leertijd schat de klassenraad zelf in in welk leerjaar je het beste start. Zo kan je rechtstreeks worden toegelaten tot 6 SO duaal BSO. In de 3graad is dit enkel mogelijk als je al voldoet aan de voorwaarden om te starten in de 3e graad.

 

Je mag secundair onderwijs volgen tot het einde van het schooljaar waarin je 25 wordt. Enkel voor Se-n-Se en specialisatiejaren is er geen maximumleeftijd.

Kan ik veranderen tijdens het schooljaar?

Veranderen van school

Dit mag altijd.

Veranderen van studie in 5 SO

Je mag tot en met 15 januari binnen hetzelfde leerjaar overgaan naar een andere (niet-)duale studierichting.

Daarna mag het enkel als de klassenraad dit toelaat omwille van ernstige redenen.

Veranderen van studie in 6 SO

In 6 SO is veranderen van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaar niet toegelaten.  

Het kan enkel uitzonderlijk omwille van een ernstige reden:

  • na kennisname van het advies van de klassenraad van de studierichting die je tot dan toe volgt.
  • als de klassenraad hier toestemming voor geeft

Kan ik mijn leerjaar overzitten?

Ja, dat kan.

Voetnoten

*Centrum voor deeltijds onderwijs
**Frans- of Duitstalige Belgische school of buitenlandse school
*** Zij- instromer: jongeren die het onderwijs al hebben verlaten, met of zonder kwalificatie. Maar die zich na een onderbreking, opnieuw willen inschrijven voor een duale opleiding.

Attesten

Na 5 duaal finaliteit arbeidsmarkt:

Dit schooljaar (2022-2023) geldt de graadsevaluatie nog steeds en stromen alle leerlingen uit 5 BSO duaal automatisch door naar het 2e  leerjaar van de 3e graad.

Ze krijgen: 

• een attest van regelmatige lesbijwoning

Vanaf 1 september 2023 kunnen scholen kiezen voor een leerjaarevaluatie of een graadsevaluatie in 5 BSO duaal.

In het schooljaar 2024-25 geldt dit ook voor 6 BSO duaal.

Ingeval van een leerjaarevaluatie wordt een oriënteringsattest uitgereikt.
Bij overstap naar een niet-duale opleiding, krijg je altijd een oriënteringsattest.


Na 6 BSO duaal

Op het einde van je duale derdegraadsopleiding kan je volgende studiebewijzen behalen:

  • het studiegetuigschrift van het 2e  leerjaar van de 3e  graad BSO als je geslaagd bent voor je volledige 2-jarige duale opleiding (= algemene + beroepsgerichte vorming).
  • een bewijs van beroepskwalificatie als je slaagt voor alle competenties van de beroepsgerichte vorming, maar niet voor de algemene vorming.
    Als je opleiding op meer dan 1 beroepskwalificatie is gebaseerd, kan je meerdere bewijzen van beroepskwalificatie behalen.
  • Als je opleiding op meer dan 1 beroepskwalificatie is gebaseerd, kan je meerdere bewijzen van beroepskwalificatie behalen.
  • een bewijs van deelkwalificatie als je geslaagd bent voor de competenties van een kleiner afgerond geheel uit een beroepskwalificatie. Ook deze deelkwalificaties hebben hun belang op de arbeidsmarkt. Niet elke beroepskwalificatie is opgedeeld in deelkwalificaties.
  • een bewijs van competenties als je enkel afzonderlijke competenties hebt behaald maar ook als je, bovenop een beroepskwalificatie, andere bijkomende competenties bereikte.
  • een attest van regelmatige lesbijwoning als je  geen competenties hebt bereikt en je opleiding stopzet.

De klassenraad beslist wanneer je graadsopleiding is afgerond, welke studiebewijzen je krijgt en wanneer.
Meestal is dat op het einde van het schooljaar (30 juni) maar het kan evengoed tijdens het schooljaar.

Let wel: je ontvangt niet alle bovenvermelde studiebewijzen.
Een onderwijskwalificatie omvat reeds de beroepskwalificatie(s) en/ of deelkwalificatie(s).
Beroepskwalificatie omvatten ook evt. onderliggende deelkwalificaties.

Als je bovenop een beroepskwalificatie/deelkwalificatie bijkomende competenties behaalt, kan je wel een extra bewijs van competentie(s) behalen.

Als je werd toegelaten tot 5 SO duaal spijts tekorten in het onderliggend leerjaar én je hebt deze weggewerkt, behaal je ook het getuigschrift van de 2e graad SO.
In theorie op het einde van het 5e jaar maar het kan zijn dat je het pas op het einde van je graadsopleiding in handen krijgt.

Wat na deze opleiding?

Na deze tweejarige duale opleiding kan je

• gaan werken of

verder studeren. Dat kan op verschillende niveaus.

Werken

De meeste leerlingen gaan na het BSO werken. Open het tabblad 'Beroepen' om een beeld te krijgen van mogelijke uitwegen. Er zijn natuurlijk nog veel meer mogelijkheden dan deze die we vermelden.

Heb je 1 of enkele beroepskwalificatie(s) behaald?
Vergeet niet deze voor te leggen aan je (toekomstige) werkgever. Ze zijn belangrijk voor de arbeidsmarkt.

Verder studeren

Verder studeren kan ook. Wat je kiest hangt af van je capaciteiten, vooropleiding, interesse en inzet. Je kan je best informeren bij het CLB.

Welke richtingen kan je uitgaan na 6 BSO?

  • Specialisatiejaar 7 BSO

Je kan binnen het secundair onderwijs een specialisatiejaar (duaal/niet-duaal) volgen. Je wordt toegelaten tot alle opleidingen 7 BSO uit hetzelfde studiegebied. Dit betekent niet dat alle overgangen vanzelfsprekend zijn.
Als je een specialisatiejaar wil volgen in een ander studiegebied moet je toestemming hebben van de klassenraad van de school. Sommige studierichtingen worden in geen enkele school ingericht. Dit kan jaarlijks wijzigen. Informeer je vooraf!
1 specialisatiejaar richt zich op doorstroming naar het hoger onderwijs.  
Als je slaagt in 7 BSO behaal je je diploma secundair onderwijs. Dat geeft toegang tot verdere opleidingsmogelijkheden in het voorbereidend jaar, een Se-n-Se en in het hoger onderwijs.
Dat voorbereidend jaar in het SO werkt tekorten in wiskunde en wetenschappen weg opdat je met een grotere slaagkans studies hoger onderwijs kan aanvangen. Sommige voorbereidende jaren bereiden dan weer voor op artistieke toelatingsproeven van het hoger onderwijs.

  • 5 ASO,TSO of KSO

Je kan na 6 BSO duaal ook overstappen naar een opleiding in 5 ASO,TSO of KSO.
Deze overstap is niet altijd gemakkelijk en wordt vooraf best grondig besproken. Voor deze overstap heb je trouwens de toestemming van de klassenraad nodig.

  • Graduaat of basisverpleegkunde

Deze opleidingen maken deel uit van het hoger onderwijs en situeren zich tussen het SO en de professionele bachelor. Het zijn opleidingen met een sterk praktisch kantje die voorbereiden op een bepaald beroep.
Met een diploma SO op zak, kan je altijd starten in elk graduaat, maar na 6 BSO (= zonder diploma SO) kan je soms ook starten in deze opleidingen op voorwaarde dat je minstens 18 jaar bent (op uiterlijk 31/12) én dat je voldoet aan de Nederlandse taalvoorwaarde + slaagt voor een toelatingsproef.

Voor de graduaten wordt de toelatingsproef georganiseerd door de hogeschool . Voor de opleiding basisverpleegkunde, wordt de proef georganiseerd in een secundaire school.

Meer info op de pagina Graduaat en op Basisverpleegkunde.

Ga ook na welke opleidingen er binnen het Volwassenenonderwijs, SYNTRA, VDAB, het Leger, de Politie… mogelijk zijn na 6 BSO.

Beroepen

Hier een overzicht van beroepen die mogelijk zijn na deze opleiding. Enkel beroepen uit de beroependatabase van Onderwijskiezer zijn vermeld. Er kunnen dus steeds nog andere mogelijkheden zijn. Klik op een beroep voor meer informatie.

Bestuurder van landbouw- en bosbouwmachines
Kweker - verzorger van dieren
Landbouwer
Medewerker in de veehouderij, paardenhouderij en viskweek
Medewerker tuinbouw ( knelpuntberoep)
Pluim- en kleinveekweker
Schapen- en geitenfokker
Varkensfokker
Vee- en paardenhouder

Interessante links

Buitengewoon onderwijs: FOD Sociale zekerheid voor personen met een handicap

Buitengewoon onderwijs: Gespecialiseerde trajectbepaling en -begeleiding

Buitengewoon onderwijs: Opzoeken dichtstbijzijnde school

Buitengewoon onderwijs: Vlaams agentschap voor personen met een handicap

Buitengewoon onderwijs: Brailleliga

VKS - Beroepskwalificatie niveau 2: Assistent plantaardige productie

VKS - Beroepskwalificatie niveau 3: Bestuurder van landbouwmachines