Je kunt starten in het 1ste leerjaar van de 3de graad (5 BSO) als je ofwel:

• geslaagd (A- of B-attest) bent in het 2de leerjaar van de 2de graad (4 ASO, 4 BSO, 4 TSO, 4 KSO). Ingeval van een B-attest word je niet toegelaten tot bepaalde studierichtingen.
• een getuigschrift van de 2de graad hebt, uitgereikt door de examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap of door een centrum voor deeltijds BSO én de toelatingsklassenraad akkoord gaat met de keuze van je studierichting.
• uit het BUSO komt én mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad. In afwachting van deze beslissing wordt de leerling onder ontbindende voorwaarde ingeschreven.

Als je uit het buitengewoon secundair onderwijs komt (Opleidingsvorm 1, 2, 3) kan je worden toegelaten op voorwaarde dat de toelatingsklassenraad akkoord gaat. In afwachting van hun beslissing word je onder ontbindende voorwaarde ingeschreven. Zie ook SO/2012/01 (10.1.5.4.)

Kom je uit een niet-Vlaamse onderwijsinstelling (buitenlandse -, Frans- of Duitstalige school in België) of uit een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN), dan kan de toelatingsklassenraad van de school je toelaten tot dit leerjaar.
Dit moet beslist worden binnen de 25 lesdagen vanaf je start in dat leerjaar.

Je mag secundair onderwijs volgen tot het einde van het schooljaar waarin je 25 wordt.  

Meer info: omzendbrief SO 64.

Toelating voor cognitief sterk functionerende leerlingen:

Als je verstandelijk vooruit bent op je leeftijdsgenoten (= cognitief sterk functionerend) kan je ook toegelaten worden tot dit leerjaar als je niet beschikt over een studiebewijs (A-, B- of C-attest) van het onderliggende leerjaar en  op voorwaarde dat de klassenraad jou toelaat. De klassenraad is ook bevoegd om te bepalen of een leerling cognitief sterk functionerend is.

Kan ik overzitten?

Je wordt toegelaten:

• als je geslaagd bent in het 1ste leerjaar van de 3de graad BSO van dezelfde studierichting;
• als je geslaagd bent in het 1ste leerjaar van de 3de graad BSO van een andere studierichting van hetzelfde studiegebied.
  In dit geval is een gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad nodig.
• als je geslaagd bent in het 1ste leerjaar van de 3de graad TSO in een studierichting van hetzelfde studiegebied. In dit geval is een gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad nodig.
• als je geslaagd bent in het 1ste leerjaar van de 3de graad ASO, TSO, KSO of BSO in een studierichting van een ander studiegebied.
  In dit geval is een gunstige beslissing nodig van de toelatingsklassenraad na kennisname van advies delibererende klassenraad van studierichting die leerling in 1ste leerjaar van 3de graad met vrucht heeft gevolgd en deze beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen.

In afwijking van voorgaande voorwaarden kunnen leerlingen met tekorten voor bepaalde programmaonderdelen in het onderliggend leerjaar worden toegelaten.
In dit geval is een gunstige beslissing nodig van de toelatingsklassenraad van het structuuronderdeel waarvoor de ll opteert na overleg met de delibererende klassenraad van het structuuronderdeel waaruit de leerling komt. De inrichtende macht beslist of de school gebruik maakt van deze afwijkingsmogelijkheid.
De bedoeling is rekening te houden in individuele gevallen met specifieke onderwijskundige of organisatorische argumenten en meer individuele leertrajecten aan te bieden. 
Als de school van die afwijking gebruik maakt gelden volgende uitzonderlijke modaliteiten:

• de tekorten moeten weggewerkt zijn vóór het einde van het 2de leerjaar van de 3de graad (bv. via remediëring, bijkomende opdrachten, ...).
• in het 1ste leerjaar wordt het oriënteringsattest vervangen door het attest regelmatige lesbijwoning
• beslist de delibererende klassenraad van het 2de leerjaar van de 3de graad om een oriënteringsattest A van het 1ste leerjaar toe te kennen aan leerlingen die tekorten van het 1ste leerjaar hebben weggewerkt maar niet geslaagd zijn in het 2de leerjaar.

Leerlingen met een attest van regelmatige lesbijwoning over het 1ste leerjaar van de 3de graad, binnen het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van desbetreffende graad, worden ook toegelaten.

Als je uit het buitengewoon secundair onderwijs komt, kan je worden toegelaten op voorwaarde dat de toelatingsklassenraad akkoord gaat. In afwachting van hun beslissing word je onder ontbindende voorwaarde ingeschreven. Zie ook SO/2012/01 (10.1.5.4.)

Kom je uit een niet-Vlaamse onderwijsinstelling (buitenlandse school, Frans- of Duitstalige school in België) of uit een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN), dan kan de toelatingsklassenraad van de school je toelaten tot dit leerjaar.
Dit moet beslist worden binnen de 25 lesdagen vanaf je start in dat leerjaar.

Je mag secundair onderwijs volgen tot het einde van het schooljaar waarin je 25 wordt.  

Meer info: omzendbrief SO 64.

Toelating voor cognitief sterk functionerende leerlingen:

Als je verstandelijk vooruit bent op je leeftijdsgenoten (= cognitief sterk functionerend) kan je ook toegelaten worden tot dit leerjaar als je niet beschikt over een studiebewijs (A-, B- of C-attest) van het onderliggende leerjaar en  op voorwaarde dat de klassenraad jou toelaat. De klassenraad is ook bevoegd om te bepalen of een leerling cognitief sterk functionerend is.

Kan ik overzitten?

Je kan één van volgende Oriënteringsattesten behalen: A of C.

• een A-attest als je GESLAAGD bent;
• een C-attest als je NIET GESLAAGD bent;
• een Attest van regelmatige lesbijwoning wanneer je school werkt volgens ‘het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van een graad’. Hiermee kan je starten in het 2de leerjaar van de 3de graad (6 SO).

Je kan volgend Oriënteringsattest/studiebewijs behalen:

• het studiegetuigschrift van het 2de leerjaar van de 3de graad van het secundair onderwijs, als je GESLAAGD bent;
• een Oriënteringsattest C als je NIET GESLAAGD bent;
• ! een Oriënteringsattest van het 1ste leerjaar van de 3de graad (A, B) als je vorig én (een gedeelte van) dit schooljaar les volgde in een school die het systeem van \'uitstel van deliberatie tot het einde van de graad\' toepast én vóór het einde van de 3de graad overstapt naar een studierichting van dezelfde of een andere school waar dit systeem van uitstel niet wordt toegepast.
  Voorwaarde is dat de delibererende klassenraad van het 1ste leerjaar van de 3de graad oordeelt dat jij je tekorten hebt weggewerkt in de loop van het 2de leerjaar. Hiervoor hoef je niet te slagen in 6 BSO;
• een getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer wanneer de delibererende klassenraad beslist dat je voldaan hebt voor het programma bedrijfsbeheer.
  Let wel: de mogelijkheid wordt voorzien om dit getuigschrift uit te reiken.
  Dit is geen verplichting!

Veranderen van school mag altijd.

Je mag in het 5e jaar van onderwijsvorm en/of studierichting veranderen tot en met 15 januari van het lopende schooljaar.

De toelatingsklassenraad beslist of ze na 15 januari een overgang naar een andere studierichting en/of onderwijsvorm toestaat. Zie regelgeving: SO 64 9.2.11.2

Veranderen van school mag altijd.
Veranderen van richting is niet toegelaten.
In uitzonderlijke gevallen* kan de toelatingsklassenraad een overgang toestaan.

* Wanneer een overgang van studierichting en/of onderwijsvorm echt aangewezen is voor een individuele leerling, kan de toelatingsklassenraad een overgang toestaan. Zie SO 64.9.2.15.2

Het is onmogelijk een limitatieve lijst van ‘uitzonderlijke gevallen’ voor op te stellen. Na kennisname van het advies van de begeleidende klassenraad van de studierichting die de leerling tot dan toe volgt, beslist de toelatingsklassenraad of er ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen zijn. 
Zo kunnen bv. een verhuis naar een regio waar de tot dan toe gevolgde studierichting niet bestaat, psychische problemen die verband houden met een foute studiekeuze, studieverandering omwille van de aansluiting met een studiekeuze hoger onderwijs  of een allergie aan producten die eigen zijn aan de opleiding… geldige redenen zijn.

Na deze richting kan je gaan werken.
Raadpleeg hieronder de rubriek \'mogelijke beroepen\' om een beeld te krijgen van concrete mogelijkheden. 
Verder studeren kan eventueel ook.
Afhankelijk van je capaciteiten, interesse en inzet is verdere doorstroming mogelijk.
Hier per onderwijsniveau een oplijsting van een aantal inhoudelijk verwante vervolgopleidingen.
Let wel ‘inhoudelijk verwant’ wil zeker niet zeggen ‘vlot haalbaar’.

Je kan overstappen naar een studierichting in het 1ste leerjaar van de 3de graad ASO, TSO of KSO.
Deze overstap is niet altijd evident en wordt vooraf best grondig besproken. V
oor deze overstap heb je trouwens de toestemming van de toelatingsklassenraad nodig.

Er zijn ook nog opleidingsmogelijkheden in het Volwassenenonderwijs, bij Syntra, de VDAB, Defensie, Politie, ... . Vergeet ook de talrijke bedrijfs (vervolg-)opleidingen niet.